Voor iedere week een falsum

Ook het vorige falsum was niet afdoende, omdat de AG Machielse in 2007 wel moest erkennen, dat de inversie daadwerkelijk was opgetreden:

"Onder die omstandigheden kunnen de thans aan de aanvragen ten grondslag gelegde gegevens, hierop neerkomende dat de omstandigheden voor bijzondere propagatie wél aanwezig waren, wellicht als een novum worden aangemerkt."

Ook hij viel over de moeilijkheidsgraad van het rapport van Meijer, maar zag toch een paar losse draadjes hangen (20 maart 2007):

"In de eerste plaats stelt aanvrager niet dat op de genoemde datum in de omgeving van de A28 het gehele mobiele netwerk ernstig verstoord was. Volgens de deskundigen zou dat toch het gevolg zijn van een buitengewone radiopropagatie.

De AG realiseert zich hier niet, dat deze informatie niet naar buiten wordt gebracht om redenen van concurrentie. En dat er tijdens het onderzoek gevraagd is naar een rapport over eventuele storingen, maar dat het resultaat niet in het dossier is terecht gekomen (Tactisch Journaal 962 d.d. 22 november 1999):

"Met [rechercheurs BTO] het GSM verhaal doorgenomen.
* Via Reinders [sic Rijnders is bedoeld] vragen zijn een kaart met daarop de palen in Utrecht/Gelderland en Overijssel;
* Via Reinders vragen zij of er op de 23ste storingen in de palen zijn geweest en wat de eventuele gevolgen mbt overschakeling waren;"

Het zoveelste bewijs weer, dat de zogenaamde chain of custody weer eens niet werkte. Weer even verder met de AG:

"Ten tweede zou de mogelijkheid van buitengewone radiopropagatie toch ook gelden voor de tientallen in aanmerking komende nabuurstations. Alle nabuurstations van 'Hilversum3' en 'Zwolle21' liggen op een beduidend geringere afstand van de plaats vanwaar veroordeelde stelt het telefoongesprek te hebben gevoerd dan 'Deventer7'. Ten derde zou de vraag moeten worden beantwoord waarom ook basisstations die niet op de lijst van nabuurstations van 'Hilversum3' en 'Zwolle21' voorkomen, gelijk het geval is met 'Deventer7', en dichterbij de A28 liggen dan 'Deventer7' niet in aanmerking kwamen het telefoongesprek af te wikkelen, wellicht gelet ook op de rijrichting van veroordeelde."

Uit beide overwegingen blijkt, dat de AG de gevolgen van versterkte propagatie niet geheel overziet - geldt met name voor ten tweede - en ook niet inziet, dat nabuurlijsten een beperkende factor vormen op de mogelijkheid zomaar uit te wijken naar een alternatieve zender, dit laatste met name ten aanzien van ten derde. Dat had hij inmiddels wel moeten weten na de uitvoerige discussies hierover ten tijde van de beraadslagingen voor het Hof van Den Bosch (26 januari 2004). Maar het falsum zit in ten vierde:

"Ten vierde geeft het rapport geen antwoord op de vraag of de inschakeling van 'Deventer7' zelfs wel voor de hand ligt als de duct die de opstellers van het rapport mogelijk achten, heeft bestaan in de vorm van een soort beperkte corridor tussen de A28 en 'Deventer7'. Zet men zo een corridor uit op de dekkingskaarten dan blijkt dat binnen de grenzen van zo een mogelijke corridor meerdere cellen zijn gelegen tussen de A28 en 'Deventer7'. Ik noem: - 14784/14785 (nabuurstations van 'Hilversum3') - 11495/11496 (nabuurstations van 'Hilversum3' en 'Zwolle21') - 48565/48566 (nabuurstations van 'Hilversum3' en 'Zwolle21') - 14796/14797/53197 - 49782/49783/49784 - 50135 - 10485/10486/10487 (10486 is een nabuurstation van 'Deventer 7') - 49779/49780 - 48320/48321/50854 (alle nabuurstations van 'Deventer 7') - 47527/47528/47529" Voor dit lijstje gelden uiteraard al de bezwaren, die ik opwierp tegen de suggesties onder ten tweede en ten derde, maar het wordt hier veel erger: De in rood aangegeven zenders bestonden in 1999 nog helemaal niet!! De AG maakte gebruik van een kaart van KPN, die pas in 2005 was uitgegeven. Valser bewijs is nauwelijks mogelijk.

De getoonde kaart werd in 2005 geproduceerd, want er staan zenders op die pas in 2005 werden geïnstalleerd. Alle zenders, die ten tijde van het omstreden telefoongesprek nog niet bestonden zijn in rood gemarkeerd.

  [terug]

Tijdens het proces werd duidelijk, dat Louwes' verhaal had kunnen worden bevestigd met de zogenaamde timing advance gegevens. De partijen kregen te horen dat dergelijke gegevens maar beperkte tijd beschikbaar blijven bij de provider om opgevraagd te kunnen worden. Het zou logisch geweest zijn het ontbreken van deze gegevens als een fors argument te beschouwen om Louwes' versie van de gebeurtenissen te accepteren. Dan had het OM maar resoluter moeten optreden.

Maar zo werkte het niet:

"Het hof overweegt hieromtrent dat niet is gebleken dat de politie de timing advance gegevens welbewust buiten het opsporingsonderzoek heeft gehouden om de positie van de verdachte daardoor te verzwakken [sic]. De verdachte is niet aanstonds na het delict, maar eerst op 19 november 1999 aangehouden. Uit het verhoor van [BTO rechercheur E] (Bureau technische ondersteuning van de politie) ter terechtzitting van 8 december 2003 is gebleken dat het team dat belast was met het onderzoek in de onderhavige zaak in november 1999 aan hem, [BTO rechercheur E] heeft gevraagd te onderzoeken of het mogelijk is een mobiele telefoonverbinding op te bouwen tussen de A28 bij ’t Harde en het basisstation in Deventer en dat pas bij zijn contact met de provider (KPN) is gesproken over de timing advance waarden, maar dat toen die gegevens niet meer beschikbaar bleken te zijn."

Weer een typische redenering om de zaak naar de hand te zetten. Laten we eens letten op de tijdlijn:

De in de redenering van het Hof gebruikte datum ligt bijna een maand later dan het moment van vaststelling dat er een probleem kleefde aan de verklaring van Louwes. Een probleem, dat op dat moment probleemloos had kunnen worden opgelost. Intussen wordt al op 26 oktober gefilosofeerd over het gebruik van het telefoongesprek bij een eventueel proces; dat kon alleen maar over Louwes gaan.
Dat eind november BTO rechercheur E nog eens contact heeft gezocht met KPN doet helemaal niets ter zake, zie de tijdlijn. Rechercheur E van het BTO wordt in dit dossier al op 3 november ingeschakeld en blijkt dan al betrokken, uiteraard doordat het BTO reeds op 21 oktober was ingeschakeld, 29 dagen eerder dus dan de datum, waarvan het arrest rept.

Overigens lag het nogal voor de hand om tijdens het proces Rijnders te vragen, waarom de timing advance gegevens niet op tafel kwamen. Maar daarvan is geen spoor in de stukken terug te vinden.

Het falsum van de onterecht ontbrekende timing advance gegevens krijgt nog meer relief met de volgende zinssnede uit het arrest van het Hof (9 februari 2004):

"Overigens is naar het oordeel van het hof het ontbreken van de timing advance gegevens gecompenseerd door uitvoerig onderzoek door verschillende deskundigen naar de mogelijkheid dat verdachte het bewuste telefoongesprek heeft gevoerd vanaf de A28 nabij ’t Harde. 2.3.16"

Wat die deskundigen inbrachten hebben we hierboven al kunnen lezen. Wat het Hof daarbij voor onzin toeliet vinden we terug in het volgende onderdeel.

  [terug]

Louwes had al meteen -bij het getuigenverhoor op 27 september - aangegeven, dat hij donderdagavond omstreeks 20:00 uur vanuit de file op de A28 gebeld had, waarin hij was verzeild. Bij Harderwijk begon de file. Hij dacht aanvankelijk, dat hij bij Nunspeet de A28 weer verlaten had, maar wist dat niet meer zeker; het kon ook bij 't Harde zijn. Waar hij precies gebeld kon hij zich ook niet herinneren, maar één ding voegde hij wel steeds aan zijn relaas toe: hij belde niet bij 't Harde. Daar had hij goede grond voor; de route vanaf 't Harde is een tweebaansweg en daar wilde hij per se nooit bellen. Dus ruim voor 't Harde begon een soort sperrgebiet, voor wat betreft mobiel bellen..
Bedenk dat deze nadere details pas in november aan hem gevraagd werden, bijna twee maanden later. In tussentijd had Louwes al weer vele autoritten gemaakt en telefoontjes gepleegd.
Toen bekend werd, dat dit gesprek via de zendmast in Deventer werd afgehandeld - zie boven - werd Louwes niet langer op zijn woord geloofd.

Dat is tot daar aan toe. Maar tijdens de diverse rechtszaken werd aan de deskundigen voorgehouden of het mogelijk was vanaf 't Harde te bellen met de zender in Deventer. Er werd dus commentaar gevraagd op een bewering, die nooit gedaan was. Nu kan je denken: had Louwes daar niet even op kunnen wijzen? Nu laat ik u wakker maken, dat deed hij in zijn verklaring op de eerste procesdag (8 december 2003):

"Het klopt dat ik in de avond van 23 september 1999 met mevrouw Wittenberg heb getelefoneerd. Ik zat toen in mijn auto op weg van Utrecht naar mijn woning in Lelystad. Ik heb dat zelf meteen tegen de politie verteld. Ik heb nooit verklaard dat ik dat gesprek heb gevoerd terwijl ik me in 't Harde bevond. Ik heb steeds gezegd dat ik waarschijnlijk heb gebeld op het traject tussen Harderwijk en 't Harde. Ik ben er daarbij van uitgegaan dat ik gebeld heb na de file die die avond bij Harderwijk op de A28 stond."

[terug]

De duur van het gesprek is vastgesteld aan de hand van een zogenaamd call detail report (CDR), waarvan het meteen opvalt, dat hierin niet alle mogelijke velden (attributen) zijn opgenomen. Een meer technisch attribuut geeft bijvoorbeeld aan, hoe een gesprek werd afgesloten: door de beller, door de gebelde of door ingreep of falen van het netwerk. En dat laatste past nu juist heel goed in het verweer van Louwes.

Nooit werd in enige beschouwing betrokken, dat de korte duur van het gesprek volgens de CDR het rechtstreekse gevolg kon zijn van juist de bijzondere telefoonverbinding waarop Louwes zich beriep. En dat was weer het gevolg van de onvoldoende deskundigheid van de opgeroepen deskundigen. In het hier vlak boven opgenomen PV geeft de belangrijkste deskundige, die als een soort kroongetuige optrad dat onomwonden toe. Een uitspraak van commissaris Visscher bij aanvang van het proces van 2003/4 spreekt in dat verband boekdelen:

"Ik weet dat op een gegeven moment het fenomeen radiopropagatie ter sprake is gekomen. Ik weet niet precies wanneer dit is gebeurd, Over dat fenomeen zijn vragen gesteld. Er was verschil van mening tussen diverse deskundigen. Het team is op dit punt afgegaan op de deskundigheid van de heer Rijnders van KPN."

Anders gezegd, wij hebben wij de deskundige gezocht die ons het best beviel.
Maar terug naar de inhoud. Met de CDR-gegevens, zoals die voorliggen kan er geen uitspraak gedaan worden over de duur van het gesprek, anders dan dat het wel erg kort duurde. Volgens Louwes heeft hij een bedrag doorgegeven in een kwestie die die ochtend was gerezen: de belastingvrije voet bij schenkingen. En volgens het dossier had mevrouw Wittenberg daarvan een notitie gemaakt:

Uit de verklaring van Louwes d.d. 27 september 1999:

"'s Avonds om 20.00 uur heeft Louwes vanuit zijn auto(onderweg van Utrecht naar zijn woonplaats Lelystad) met zijn GSM (06-53709437) gebeld met Mw. Wittenburg en haar medegedeeld dat m.b.t. de giften er een belastingvrije voet bestaat van l % over haar inkomen van ongeveer f 175.000 dus f 1.750. (dit verklaard wellicht de aantekeningen op de gevonden memo in het woonhuis Zwolschestraat 157) [sic; mededeling van de notulist]"

Later komen deze aantekeningen nog eens aan de orde in het tactisch journaal van 25 oktober:

"Vergelijking handschrift Door mij zijn de op de salontafel aangetroffen twee briefjes (C15) mbt het daarop staande handschrift vergeleken met het handschrift in een aangetroffen bedankbrief, geschreven door het slo. aan mevr.[naam] (zie S4).
Ik ben geen deskundige doch op een groot aantal punten komen deze handschriften goed overeen. Wel staat er dwars op op het tweede briefje onder een dubbel gezette streep nog geschreven "75jr / 20 r 75 / 8". Het lijkt er op dat dit in een later stadium is genoteerd. [*]"

En in het samenvattende PV van 17 januari 2000 staat dit als volgt verwoord:

"Die avond van 23 september 1999 omstreeks 20.00 uur heeft hij Mevrouw Wittenberg gebeld met zijn mobiele telefoon, nummer 06-53709437, vanuit zijn auto, terwijl hij onderweg was van Utrecht, naar zijn woonplaats Lelystad. Hij deelde haar toen in dat gesprek mee, dat er m.b.t. de giften er een belastingvrije voet bestaat van 1 % over haar inkomen van f 17500.000, dus F 1750,00. In de woning op een tafel in de serre is een kladje aangetroffen, met daarop aantekeningen, die daarop betrekking hebben. In de woning zijn verschillende geschreven brieven waaronder de naam van mevrouw Wittenberg stond vermeld. Het handschrift op dit kladje, komt overeen met dat handschrift "

Waarbij opvalt, dat in geen van de notities melding wordt gemaakt van de precieze inhoud. Terwijl die inhoud iets had kunnen zeggen over de afwijkende lengte van het gesprek. De aantekeningen waren uitgebreid genoeg om een handschriftvergelijking mogelijk te maken. Een telefoongesprek met wederzijdse begroetingen en een vormelijk afscheid in combinatie met het besprokene past niet in die 16 s. Maar ook gesuggereerde alternatieven, zoals het aankondigen van een bezoek, terwijl Louwes al voor de deur stond passen niet.

Wat wel heel goed past, is dat het gesprek door het netwerk als kwalitatief onvoldoende werd beschouwd op basis van de signaaluitwisseling. In zo'n geval gaat het netwerk automatisch op actie over:

1. Het gesprek wordt niet langer aan de rekening toegevoegd, m.a.w. als beëindigd beschouwd, zonder dat het daadwerkelijk wordt beëindigd.
2. Er wordt een timer gestart met een dusdanige duur, dat vele gesprekken intussen zullen worden beëindigd (een seconde of 30).
3. Het gesprek wordt vanwege het netwerk gestopt en eindigt al of niet bewust voor de bellers als een dropped call.

De hele procedure staat bekend als Radio Link Failure, de details staan hier beschreven: Alibi Louwes en GSM-compleet.pdf (appendix 3) en compacter in de beeldbank. Een dropped call, het logische gevolg van de lange-afstands-verbinding die inherent is aan de verklaring van Louwes.

Het falsum hier bestaat eruit, dat alle relevante bewijsmiddelen (complete CDR en inhoud van de notities) in het dossier ontbreken.

[*] Deze notitie - over de verschillende mogelijkheden om een lijfrente te doen uitkeren - is onverklaard gebleven, terwijl het geopperde feit, dat deze wellicht later werd toegevoegd gewoon niet past in het feitenrelaas van het OM etc. Het weglaten van dit detail is wederom een falsum.

[terug]

En de rest...
Terug naar wat we weten over het aangetroffen briefje, dat werd gelinkt aan het telefoongesprek van Louwes:
Uit de verklaring van Louwes d.d. 27 september 1999:

"'s Avonds om 20.00 uur heeft Louwes vanuit zijn auto(onderweg van Utrecht naar zijn woonplaats Lelystad) met zijn GSM (06-53709437) gebeld met Mw. Wittenburg en haar medegedeeld dat m.b.t. de giften er een belastingvrije voet bestaat van l % over haar inkomen van ongeveer f 175.000 dus f 1.750. (dit verklaard wellicht de aantekeningen op de gevonden memo in het woonhuis Zwolschestraat 157) [sic; mededeling van de notulist]"

Later komen deze aantekeningen nog eens aan de orde in het tactisch journaal van 25 oktober:

"Vergelijking handschrift Door mij zijn de op de salontafel aangetroffen twee briefjes (C15) mbt het daarop staande handschrift vergeleken met het handschrift in een aangetroffen bedankbrief, geschreven door het slo. aan mevr.[naam] (zie S4).
Ik ben geen deskundige doch op een groot aantal punten komen deze handschriften goed overeen. Wel staat er dwars op op het tweede briefje onder een dubbel gezette streep nog geschreven "75jr / 20 r 75 / 8". Het lijkt er op dat dit in een later stadium is genoteerd."

En in het samenvattende PV van 17 januari 2000 staat dit als volgt verwoord:

"Die avond van 23 september 1999 omstreeks 20.00 uur heeft hij Mevrouw Wittenberg gebeld met zijn mobiele telefoon, nummer 06-53709437, vanuit zijn auto, terwijl hij onderweg was van Utrecht, naar zijn woonplaats Lelystad. Hij deelde haar toen in dat gesprek mee, dat er m.b.t. de giften er een belastingvrije voet bestaat van 1 % over haar inkomen van f 17500.000, dus F 1750,00. In de woning op een tafel in de serre is een kladje aangetroffen, met daarop aantekeningen, die daarop betrekking hebben. In de woning zijn verschillende geschreven brieven waaronder de naam van mevrouw Wittenberg stond vermeld. Het handschrift op dit kladje, komt overeen met dat handschrift "

Deze extra notitie - over de verschillende mogelijkheden om een lijfrente te doen uitkeren - is onverklaard gebleven, terwijl het geopperde feit, dat deze wellicht later werd toegevoegd gewoon niet past in het feitenrelaas van het OM etc. Het weglaten van dit detail is wederom een falsum.

Vanzelfsprekend had men moeten nagaan, waar deze extra aantekening over handelde. Het ging namelijk over een ingewikkelde kwestie, waarover mevrouw Wittenberg zeker met een deskundige in gesprek is geweest. Namelijk de regels rond de lijfrenteverzekering, waarin een flinke verandering was opgetreden. Men mag aannemen, dat de lijfrente van mevrouw Wittenberg nog onder het oude regiem viel (voor 1990 begonnen met storten).
Bij het periodiek doen uitkeren van een lijfrente was er sprake van een leeftijdsdrempel van 75 jaar. Voor die leeftijd zou die uitkering moeten starten. Bij een voortijdige eenmalige uitkering moest extra rente worden betaald, die bedroeg 20% + extra inkomstenbelasting, waardoor de te betalen belasting steeg tot circa 75% (toptarieven bedroegen 50 en 60%). De redengeving hierachter was, dat de stortingen voor de lijfrente belastingvrij waren, dus dat nu alsnog belasting zou worden geheven, vermoedelijk in een toptarief. Het getal 8 heeft mogelijk te maken met het gegeven dat er in de papierwinkel van mevrouw Wittenberg 8 polissen van levensverzekeringen, koopsommen en lijfrenteverzekeringen werden aangetroffen, die eventueel konden worden samengevoegd. dat schijnt kostenbesparend te werken.
Mogelijk overwoog mevrouw Wittenberg haar nieuwe woning op deze manier te financieren. Dat zal dan tegengevallen zijn. In ieder geval had ze zich geïnformeerd. Maar bij wie en wanneer? Misschien toch bij de beleggingsspecialist, die aanvankelijk meldde dat hij op 24 september met mevrouw Wittenberg had gebeld? En later weer niet, maar wel twee maal geprobeerd? Meer hier: In het Pak Genaaid hoofdstuk 7, pagina 16

Maar los daarvan: als deze notitie inderdaad over de notitie na het gesprek met Louwes was geplaatst, kan mevrouw Wittenberg onmogelijk in de avond van 23 september vermoord zijn, want het scenario van de recherche laat dit alles dan niet toe: Louwes was om 20:31 uur in dit scenario in Deventer voor de deur van het slachtoffer.

In het rechercheteam hield een speciale eenheid zich bezig met de financiële bijzonderheden. Het rapport van deze groep bevat wel allerlei verwijzingen naar de handelingen van Louwes (denk eens aan de advertenties die zijn vrouw bewaarde), maar concrete financiële gegevens stonden er niet in.

Heel nalatig, of gewoon achter gehouden? Linksom of rechtsom een falsum.

[terug]

Het kwam reeds aan de orde, er bestaat een soort van scenario van de zijde van het Openbaar Ministerie, maar dat heeft nooit geleidt tot een reconstructie van het delict, noch door het naspelen van het delict, nog door het opstellen van een volledige beschrijving.
Zo'n reconstructie moet duidelijk maken dat het sporenbeeld past bij het delict en wellicht ook, welke sporen dwaalsporen zijn, achtergelaten door de dader(-s/-es). Zonder zo'n reconstructie kunnen conflicterende bewijsmiddelen gewoon naast elkaar blijven bestaan.

Wel bracht de groep rond Maurice de Hond in 2009 een uitgebreide reconstructie naar buiten, waaraan vele passages hieronder ontleend zijn.

	Met de klok mee: de vochtsporen in gang en kamer, de vochtsporen op de blouse en de route die het slachtoffer heeft afgelegd.

Ik geef een voorbeeld.
In de gang vinden we vochtsporen, vanaf de voet van de trap, voerend naar de woonkamer. De sporen zijn ook zichtbaar op de kleding van het slachtoffer. De 'drager' van deze sporen moet haast wel het vest zijn geweest, want het vest heeft vochtsporen op de blouse achtergelaten, juist op de drukpunten (rugpartij, elleboog). Alles wijst erop, dat het slachtoffer vanaf de trap naar de woonkamer werd gesleept en wel aan de enkels. Daardoor is de kleding van het slachtoffer omhoog geschoven (probeer maar uit). Deels ook is het vest om de armen gedraaid. Meer hier: beeldbank - verdwenen bewijs.

Wat het beeld verder compleet maakt: de trap was bekleed met rode stof en de woonkamer was bezaaid met rode vezeltjes. Terwijl er in het scenario van de recherche net gestofzuigd was.
Wat het beeld nog verder completeert is, dat de livor mortis patronen in beide handen van het slachtoffer verraden, dat het slachtoffer zo'n zes tot vierentwintig uur voor de vondst - dus op vrijdag of zaterdag - werd verplaatst.
Voorts is duidelijk zichtbaar, dat de vlekken op het rugpand van de blouse gevormd zijn door verdund bloed, evenals die in de elleboog; dat laatste is ook als zodanig  benoemd door het NFI in 2006. Hoe komt dat daar?
De conclusie is onvermijdelijk: er is geknoeid met bloed en gewassen. Maar de recherche beschikt kennelijk niet over de middelen om dit te onderzoeken (luminol, bestaat als sinds 1928 en is in 1937 uitvoerig beschreven).

Hoeveel aanwijzingen heb je nodig?

En nu het conflict: naast het slachtoffer in de woonkamer werd haar sleutel-etui aangetroffen, alsof ze ter plekke is overvallen, nadat ze haar moordlustige gast net had binnengelaten.
Natuurlijk past dit niet. Maar het is wel belangrijk, want de vraag rijst nu: waarom legde(n) de dader(-s/-es) die sleutels daar neer? Enne; hoeveel tijd was met dit alles gemoeid?

Het slachtoffer werd duidelijk verplaatst, dat heeft nogal wat consequenties.

Aanwijzingen voor de verplaatsing van het slachtoffer: De blouse is omgeveer 10 cm omhooggeschoven uit de broekband - zie inzet. De bovenste knoop is van de blouse gescheurd - zie inzet - en lag onder het lichaam (bij de 2). De knoop eronder is strak onder de kin getrokken - zie inzet. De rechter mouw van het vest zit tegendraads om de mouw van de blouse gedraaid. De blouse is gedeeeltelijk uit de mouw getrokken. De arm is op onnatuurlijke wijze gebogen en de pols van de hand is omhoog gedrukt.

Dit alles is consistent met het volgende: Het lichaam werd - zoals hierboven weergegeven - vanuit de gang naar de woonkamer gesleept aan de voeten en werd diagonaal op het tapijt getrokken. Daarbij - de door de verhoogde weerstand - sprong een knoop los. Vervolgens werd het bovenlichaam naar rechts getrokken en kwam bovenop de knoop terecht, die daardoor aan het oog werd onttrokken. Daardoor werden de ledematen verplaatst ten opzichte van de romp en de eventueel gevormde lijkstijfheid opgeheven. De volgende dag merkte de patholoog-anatoom nog enige lijkstijfheid op, die was dus weer teruggekeerd, een bekend en goed onderzocht verschijnsel. Uit dat onderzoek kwam naar voren, dat de verplaatsing  binnen 24 uur van het overlijden moet hebben plaatsgevonden. Dus tussen vrijdag- en zaterdagmiddag. zie ook de paragraaf over Rigor Mortis.

En nog zoveel andere zaken. Zoals het beeld dat het slachtoffer aan tafel zat in de woonkamer.

Kortom, het Openbaar Ministerie kwam met zijn verhaaltje weg omdat het bewust onvolledig werd gelaten. Ook zoiets kun je een falsum noemen.

[terug]

Wattenstaafjes met de sporen uit de gang. Deze werden in de administratie verwerkt als B1 t/m B7, maar op de etiketten voorzien van de codes G1 t/m G7.	Er was nog één vochtspoor terug te vinden in de stukken: C1. Ook dit spoor werd niet onderzocht op DNA contra het directief dat wel te doen.

De vochtsporen in de gang werden niet nader onderzocht. Sterker nog, hun bestaan werd letterlijk ontkend, gelezen het rechtbankverslag van 8 december 2003:

De getuige Jacob Visscher, 58 jaar oud, hoofdinspecteur van politie, woonplaats kiezende te Zwolle, verklaart zakelijk weergegeven- als volgt:

"De conclusie van de technische recherche was dat het om een normale plaats delict ging waarbij niet bleek van opruimaktiviteiten om sporen weg te werken. Er was niet schoongemaakt en er waren geen voorwerpen afgeveegd. "

[terug]

Die vraag laat zich het meest objectief beantwoorden, als reeds vóórdat een verdachte in beeld komt een profiler aan de hand van het verzamelde bewijsmateriaal een profiel van de dader opstelt. Daar is al helemaal geen sprake van, maar ook achteraf lieten ze zich niet voor het karretje van het Openbaar Ministerie spannen, zo heeft het er alle schijn van. Hier het min of meer chronologische relaas.

Op 7 oktober maakt het team een afspraak met Carlo Schippers, niet onbekend wegens zijn opleiding bij het FBI. We vinden de aankondiging in het tactisch journaal. De afspraak is voor de 11e oktober. Dat kan interessant worden..

Nou nee, want over de uitkomst van deze afspraak vinden we niets terug in het tactisch journaal. Toch heeft dit contact wel plaatsgevonden, lezen we later. Nog niet op 1 november, want dan krijgen de recherche hem niet te pakken; hij is vrij. Ze proberen het de volgende dag nog een keer, weer mis: hij is op dienstreis. Gewoon de volgende dag weer gebeld. Och gut, hij is ziek. En dan is het weekend.
En ja hoor, een week later hebben ze hem toch aan de staart en kunnen ze hem bijpraten, zowel over de getuige de klusjesman als over 'onze' verdachte Louwes. Ja, want intussen schijnt er nogal wat veranderd te zijn.

Carlo Schippers krijgt in dit gesprek ook te horen, dat inmiddels een tweede profiler is ingeschakeld om als begeleiding bij het verhoor van de verdachte. Die inmiddels is aangehouden.

Intussen heeft het team contact gemaakt met een forensisch psycholoog, Paul Richelle. Omdat zijn naam steeds anders wordt gespeld is het nog best lastig zijn betrokkenheid te analyseren. Het eerste contact was 26 oktober, de aanleiding is niet weergegeven. De datum ligt kort achter de vaststelling, dat Louwes via 'Deventer' belde. Opvallend genoeg, belde Richelle het team, niet andersom, wellicht was er al een eerdere contactpoging. Op de 27e vinden we deze merkwaardige notitie:

604 LS 991027 16.10
Paul Richelle Gaf de psycholoog/begeleider Paul Richelle door dat hij a.s. maandag hier zal zijn vooroverleg ivm een verhoor van een verdachte om 10.30 uur.

De bedoelde afspraak valt op 1 november. Er is sprake van 'een verdachte', maar wie is dat dan? Op 1 november werd niemand verhoord. Te vroeg gejuicht? We treffen op 1 november de volgende notitie aan:

gevolgd door:

674 ww 991101 10.30 psycholoog
De zaak doorgenomen met Paul Richelle, psycholoog. Paul is in principe bereid om onze zaak te ondersteunen, ondanks zijn drukke agenda. Een aantal actiepunten besproken, die mogelijk meer over de persoonlijkheid van de verdachte kunnen zeggen. Daarnaast het protocol besproken wat moet worden opgesteld voor het verhoor. Dit heeft Rotterdam opschrift staan en zal daar worden opgevraagd. Afspraak gemaakt, dat we hem aan het eind van de week bijpraten en dan een vervolgafspraak maken.

Daarna kruisen de wegen van beide profilers elkaar min of meer:

Opvallend gegeven, dat de klusjesman die al helemaal buiten beeld is geraakt, hier nog genoemd wordt. Kennelijk was het contact met Schippers alleen daarover gegaan en moet het team hier uitleggen, hoe ze van dat spoor zijn afgeraakt. Uit de volgende notitie volgt min of meer, dat Richelle toch buiten het verhoor van Louwes werd gehouden (net zoals uit de verhoorverslagen blijkt):

en:

1036 A3 991129 19.00
Betreft overbrengen videobanden. Door mij werden de videobanden van het verhoor van de VE overgebracht naar Paul Richell te [plaatsnaam]. De banden werden aan Paul overgedragen.

Wat leverde dit alles op? Joost mag het weten. Een verslag ontbreekt, waaruit het vermoeden oprijst: het kwam niet goed uit.

Weer een falsum wegens het achterhouden van relevante informatie.

Is het verhaal klaar? Nee dus, want er ligt nog een rapport van de forensische psychiater Dr. C.J.M. Vredeveld, waaruit maar één les valt te trekken, namelijk dat verdachte Louwes volstrekt normaal reageert. Dr. Vredevelt blijft netjes 'tussen de lijntjes', maar het hele verslag ademt de achterliggende gedachte: 'deze man hoort hier niet'. Overigens dacht de Officier van Justitie, mevrouw Mr. Duijts daar héél anders over:

"Dr Vredeveld die over hem heeft gerapporteerd heeft zich naar mijn mening om de tuin laten leiden. Met name zijn opmerking met betrekking tot de bewijsvraag neem ik hem kwalijk. Als rapporteur mag je je daar nooit over uitlaten!"

Ik heb het rapport nog eens van voren naar achteren gelezen, maar kan voor de beschuldiging(-en) van Duijts geen grond vinden. Voorts plaatst zij haar mening voor die van de aangezochte deskundige, dat lijkt mij haar taak niet. De rechtbank vond dat waarschijnlijk ook niet, de rechtbank sprak Louwes vrij. In het hoger beroep kwam de kwestie vreemd genoeg in het geheel niet meer ter sprake.
Intussen blijft de vraag: wat vonden die twee andere profilers ervan? Mij is het antwoord duidelijk: ze kwamen niet met conclusies die het Openbaar Ministerie in de smaak vielen en dus zo snel mogelijk moesten worden weggemoffeld.

[terug]

De vraag die blijft liggen is, wat heeft men hier precies boven tafel gekregen? Dat had toch in een rapport moeten staan? Staat nergens. Een potentieel motief van f. 1,8 miljoen gulden? Ruim 100 x zoveel als het bedrag van f. 17.000, waarover de recherche viel toen Louwes de inhoud van de kluis plotseling op een bankrekening kwijt moest en waarover we wel van alles in de financiële rapportage terugvinden, inclusief de onzinnigheid over uitgescheurde advertenties.

Een dergelijke selectiviteit in het onderzoek en in de rapportage is wel degelijk een falsum, waarbij de verdediging middelen van verweer uit handen is geslagen.

[terug]

Dit onderwerp kwam al zijdelings ter sprake in falsum 5 betreffende de zgn. make-up en kan ook in verband gebracht worden met falsum 7, de weigering om chemisch onderzoek te doen uitvoeren.

In die kwestie kwam naar voren, dat er werd geschermd met folies van het gelaat, waarop niets bijzonders was waargenomen. Er waren best nog wat meer van die folies, allemaal schijnbaar onbeduidend. Maar wat bleek in 2007? Op alle folies werden haar of haren aangetroffen. Volgens het NFI de moeite waard om bij het FLDO op mt-DNA te worden onderzocht, een onderzoek dat heel gevoelig is en de herkomst van de haren had kunnen ophelderen (vast niet van Louwes, want die had niet veel haar en er was intussen gestofzuigd). Dat onderzoek is er nooit van gekomen.

Een dubbel falsum dus, valsheid in geschrifte en nagelaten onderzoek dat de verdachte had kunnen vrijpleiten.

Als de lettertjes wat te klein zijn: in dit NFI-rapport van 19 januari 2004 staat te lezen, dat op de microsporenfolies AFD817,  AFD818,  AFD819,  AFD820,  AFD821,  AFD822,  AFD823 en  AFD824 geen - zichtbare - bijzonderheden zijn waargenomen.	In dit schema uit het NFI-rapport van 16 januari 2007 zien we dat op de tapes van AFD818 t/m AFD824 46 haren en haardelen zijn aangetroffen. Tevens is een knoop (AFD816) in een tape veranderd ter illustratie van de grenzenloze slordigheid van het NFI.
Beide rapporten zijn op ambtsbelofte ondertekend door Dr. A. D. Kloosterman, die daarmee - wellicht in zalige onwetendheid - formeel meineed pleegde.

[terug]

Tactisch Journaal:

039 LS 990927 09.30
Lijkschouw Verslag ontvangen van de lijkschouw van de GGD arts Post. Gevoegd in de map SLO. Nadat lijk is vrijgegeven kan dit formulier opgestuurd worden naar ambtenaar burgerlijke stand te Deventer.

"22 (..) Uit het Tactisch Journaal blijkt op pagina 48 dat de politie in casu op 27 september 1999 een lijkschouwrapport heeft ontvangen van de GGD arts, de heer Post. Zoals gebruikelijk heeft er op het lichaam van het slachtoffer eerst een schouw plaatsgevonden, alvorens het naar het Gerechtelijk Laboratorium is gebracht voor sectie. Bij navraag bij het Openbaar Ministerie heeft mr. A.B. Vast te kennen gegeven bij schrijven van 6 oktober jl. dat het schouwverslag in de bij hem ter beschikking staande stukken niet aanwezig was (zie als productie 47 – laatstelijk ingebracht)."

"In aanvulling op de discussie verklaarde Dr. Post waarom hij op zaterdag 25 september 1999 - als forensisch arts in de rol van gemeentelijk lijkschouwer aanwezig op de PD - geen temperatuurmeting van het slachtoffer heeft verricht; een handeling die, indien wel door hem of door aanwezig personeel van de Technische Recherche was uitgevoerd, een aanvullend gegeven had opgeleverd om het tijdstip van overlijden te bepalen, de zg Algor Mortis. Hij verklaarde kortheidshalve dat hij op de PD door het aanwezige personeel van de Technische Recherche niet in staat werd gesteld volwaardig onderzoek aan het lichaam uit te voeren. Hij heeft -in tegenstelling tot informatie in het Tactisch Journaal suggereert- zelf geen rapportage opgesteld."

[terug]

De tekst van dit falsum is wat kort door de bocht, omdat de reden waarom het mes werd schoongeveegd natuurlijk niet expliciet valt te achter halen. Maar een feit is het, dat het mes werd schoongeveegd, want er zijn meerdere foto's van het mes.

Tussen 1999 en 2003 werd het mes ontdaan van de vele vingerafdrukken, die er op aanwezig waren. Uiteraard had moeten worden vastgesteld, of die vingerafdrukken van Louwes konden zijn en of er meerdere personen hun vingerafdrukken hadden achter gelaten. Ook had het mes natuurlijk moeten worden onderzocht op DNA.	Er zijn allerlei conflicterende mededelingen over het mes gedaan, maar een rapport over het onderzoek van P1 ontbreekt, terwijl er wel een rapport over het niet verder in behandeling genomen mes M1 voorligt met modern onderzoek naar vingerafdrukken (cyanoacrylaat).
Uit de hier opgesomde stukken kon mevrouw Schoon niet opmaken, dat het mes onder de vingerafdrukken zat.	Meer dan twee bijdragers aan een geurspoor wordt ook een speurhond teveel. De kardinale vraag had dus moeten zijn hoeveel vingerafdrukken van hoeveel mensen er op mes P1 zaten.

En het feit blijft, dat de officier van justitie meldde, dat het mes P1 geen vingerafdrukken vertoonde en het NFI geen onderzoek uitvoerde naar de vingerafdrukken op het mes (P1) terwijl het wel vingerafdrukken uitvoerde naar een soortgelijk mes, mes M1.
En het is een feit, dat mevrouw Schoon, ' ingevlogen' bij het proces in Arnhem om het geuronderzoek te rechtvaardigen wel opmerkingen maakte omtrent het onvermogen van geurhonden om teveel geuren tegelijkertijd te verwerken, maar geen verband legde met de vele vingerafdrukken, die bij de vondst van mes P1 op het mes bleken voor te komen.
Kort hierna kreeg mevrouw Schoon argwaan. Ze kwam er alsnog achter dat het mes niet van de plaats delict stamde en dus alleen aan Louwes was gelinkt via de geurproef en dat is de omgekeerde wereld.

[terug]

Cruciaal zijn de opmerkingen van getuige A. Schoon omtrent de geldigheid van de geurproef. Zij verklaart tijdens het proces van Arnhem hoofdzakelijk omtrent de wijze van afname van de geurproef en de invloed van omgevingsfactoren op de betrouwbaarheid van het resultaat. Omtrent de mate, waarop zij op de hoogte is van de omstandigheden waarin het mes werd aangetroffen doet zij een opmerkelijke uitspraak (Arnhem 11 december 2000):

"Op een vraag van de raadsvrouw antwoord ik dat ik voor deze zitting geen stukken heb ontvangen. Ook het proces-verbaal van 13 januari 2000 handelende over het veiligstellen van het voorwerp heb ik niet ontvangen. Mijn brief is van 10 januari 2000."

Vergelijk dit eens met het bericht in het Tactisch Journaal van 10 januari 2000, zoals hierboven is afgebeeld; er lijkt sprake te zijn van een communicatiestoring. Voordien verklaarde deze getuige in haar verklaring nog:"

"Het is juist dat ik een brief gedateerd 11 januari 2000 heb doen toekomen aan de heer Laarman van de politie IJsselland. De inhoud van die brief kan ik me zo niet herinneren. "

Waaruit eens te meer blijkt, dat zei niet voldoende voorbereid ter zitting was gekomen. Mevrouw Schoon woont niet in Deventer, dus kan zich onmogelijk een beeld hebben kunnen vormen van de vindplaats van het mes in verhouding tot de plaats delict. Nergens blijkt er sprake van te zijn, dat haar duidelijk is gemaakt, dat het mes op een andere locatie 1 km verwijderd van de plaats delict werd aangetroffen.

In een schrijven aan de Hoge Raad eind 2002, n.a.v. een herzieningspoging komen diverse passages voor, waaruit blijkt, dat Schoon tijdens het proces op het verkeerde been werd gezet:

"Op het moment van het uitvoeren van de proef is uitgegaan van de op dat moment beschikbare informatie: een paraplu en een mes waren in de buurt van het huis gevonden, en de vorm van het lemmet van het mes kwam overeen met een afdruk op de kleding van het slachtoffer. Het is echter ook achteraf gezien belangrijk vast te stellen of er werkelijk een eenduidige relatie is tussen het mes en het misdrijf. Dit is immers een voorwaarde voor het uitvoeren van een geuridentificatieproef, of, in het verlengde hiervan, voor het meenemen van de resultaten van een geuridentificatieproef in de bewijsvoering.
(..)
Ook in de overwegingen van het Hof die hij [AG Wortel] kort samenvat, kan ik niet vinden waaruit deze eenduidige relatie blijkt.
Toch leek het Hof ervan overtuigd dat dit mes het moordwapen was. Het lijkt mij niet juist indien deze overtuiging gebaseerd is op het resultaat van de geuridentificatieproef, en het is met name dit punt dat mij zorgen baart."

Weer een deskundige die met onvoldoende achtergrond omtrent de feiten de justitiële arena werd ingestuurd. Dit komt zo regelmatig voor in dit dossier, dat het geen onschuldig toeval lijkt te zijn.

Situatie volgens OM in 2000. Mesvorm van Blokkermes komt overeen met blousevlek.	Situatie volgens OM in 2006: mesvorm van Globalmes (zie linksonder) komt niet overeen met blousevlek.
	Links: Globalmes, door Maurice de Hond aangedragen als kandidaat-leverancier van de gevonden blousevlek. Boven: Recht praten wat krom is. Nergens komt deze uitdrukking zo goed van pas, als in dit geval. In 2006 ging het NFI op een totaal andere toer, toen was het door Maurice de Hond gesuggereerde Global mes zelfs nog geen kandidaat voor het aangetroffen spoor.
Rechts: de positie van het gevonden mes t.o.v. de plaats delict. De suggestie werd gewekt, dat Louwes zijn auto had geparkeerd in het centrum (er wordt een ondergrondse garage genoemd) en kennelijk te voet naar de plaats delict was gegaan. De straat waaraan het slachtoffer woonde was destijds opgebroken. Het mes lag op een binnenplaats van een appartementencomplex. Waarom zou je het risico lopen daar gezien te worden. Iedereen die zich er ook maar enigszins in verdiept heeft onmiddellijk door dat dit alles één groot fantasieverhaal is, een dieptepunt in de historie van de Nederlandse rechtspraak. Barbertje moest hangen.

[terug]

Door een 'toeval' - een politieman praatte zijn mond voorbij - werd duidelijk, dat het geuronderzoek lange tijd niet heeft gedeugd volgens de 'eigen normen' van dit onderzoek. Dat het überhaupt niet deugde, kon ieder redelijk denkend mens natuurlijk wel weten, zie het hoofdstuk hierover in In Het Pak Genaaid - His Master's Voice. Je kunt de ingezette getuige niet ondervragen, dus kun je de uitkomst van de getuigenverklaring gewoon niet serieus nemen. Toch werd dit lange tijd gedaan. Het was een bewijzenfabriek. En dat leken de rechercheurs, zoals in de Deventer Moordzaak zich goed bewust. Eén van de rechercheurs had zijn voertuig speciaal hiervoor ingericht!

Wat ging er eigenlijk fout? Nu, de hond kon contact maken met zijn baasje en zo informatie verkrijgen over de gewenste uitkomst. In de processen verbaal werd gewoon het tegendeel beweerd. Toch ging niemand voor deze meervoudige ambtsmisdrijven de bak in. No hard feelings.

Voor de Deventer Moordzaak kwam de ontdekking te laat, al eerder was vastgesteld dat het mes het moordwapen niet kon zijn. Iedereen had dat trouwens zo ook wel kunnen zien, alleen de magistraten van Openbaar Ministerie en Gerechtshoven zagen het niet. Was overigens deze ontdekking eerder gedaan, dan was de impact vermoedelijk zo groot geweest, dat het Openbaar Ministerie zijn handen niet nogmaals aan de Deventer Moordzaak had willen branden en was de DNA-klucht (falsum 1 t/m 14) Louwes bespaard gebleven.
Het leven hangt af van toevalligheden, vrijwel niemand die dat meer ervaren heeft dan Ernest Louwes.

[terug]

De inhoud van de maag is sterk bepalend voor de totale omvang.  De maag is steeds voor het overgrote deel ' gevuld'. Maar 200 cc (mL) is best weinig.	Om van de oorspronkelijke maaginhoud af te dalen naar 20 - 25 %, zoals in deze casus zijn doorgaans vele uren nodig, op basis van experimenteel onderzoek aan levende proefpersonen. Merk op dat we moeten uitgaan van tweemaal de halveringstijd.

[terug]

De telefoons van het slachtoffer werden tweemaal achtereen onderzocht, éénmaal 's middags en éénmaal 's avonds op zaterdag de 25e september 1999. Het eerste onderzoek werd opgenomen in het tactisch journaal, het tweede werd gepubliceerd in een PV, dat pas na het weekend verscheen. Nooit kwam het rechercheteam op de gedachte, de resultaten van beide onderzoeken te integreren, terwijl dat een hoop misverstanden had kunnen voorkomen. Hoe zo?

Wel, het belangrijkste deel van dit onderzoek was het onderzoek naar de geheugenopslag van de vaste telefoon van het slachtoffer. Die opslag hield in principe de laatste 25 bellers bij, met twee restricties:

1. Als de gebruiker voorkeursnummers had opgeslagen, werden daar geheugenposities aan opgeofferd.
2. Als dezelfde beller meerdere keren belde, bleven alleen de details van de laatste belactie opgeslagen. Wel werd een teller dan één verhoogd, zodat je kon zien, dat er meer dan één keer was gebeld.

Van 1. had niemand last, er waren zeven bellers opgeslagen, terwijl er plek over was voor bijna 20 registraties. Of het slachtoffer hield de lijst bij en wiste van tijd tot tijd een aantal bellers, of de dader(-s/-es) nam de lijst onder handen.

Van 2. hadden de rechercheurs kunnen profiteren, omdat het geheugen tweemaal werd geïnspecteerd. Daardoor hadden ze kunnen ontdekken, dat de laatste beller op zaterdagmiddag, met drie belpogingen, alle deze drie de pogingen had gedaan in de tussenpoos van de twee genoemde onderzoeken, dus tussen zaterdagmiddag en zaterdagavond. Doordat ze die toch redelijk simpele gevolgtrekking niet gedaan hebben, kon het volgende falsum gewoon tot het arrest van het gerechtshof van Den Bosch (9 februari 2004) doordringen:

"De schoonheidsspecialiste heeft diverse malen getracht het slachtoffer die dag [vrijdag 24 september 1999] telefonisch te bereiken juist omdat zij de punctualiteit van het slachtoffer kende, doch kreeg geen gehoor."

[terug]

In het onmiddellijke verlengde van het bovenstaande vinden we ook deze niet gecorrigeerde fout met grote gevolgen: "124 RT/JB 290999 18.30 [schoonheidsspecialiste] Gehoord in haar praktijk te Zutphen [schoonheidsspecialiste], [personalia, NAW]. Voorlopig verklaring in concept. We zullen de verklaring uitwerken en morgenmiddag met haar verder gaan. Heeft pas gisteren via personeel gehoord wat er gebeurd was. SO had 26 september bij haar een afspraak in de salon. SO kwam om de zes weken." Ja, dat staat daar en verderop staat nog een dergelijke uitglijder: "SO had verteld dat bijna alles naar de stichting zou gaan. Op vrijdag 19 september was SO nog bij haar in de zaak geweest. Ze had toen verteld dat het testament klaar was." Ook helemaal mis, en waarom dan? Daarvoor moeten we de kalender raadplegen: er worden alleen maar zondagen genoemd. Wat kan dat betekenen. My guess: de notulist verwees naar bepaalde weken. En dan ontstaat er ineens een duidelijk passend beeld: de afspraak was in de week van 26 september, toen het personeel belde. En de conversatie over het testament vond plaats op vrijdag 24 september.  Zoals de schoonheidsspecialiste meldde: vlak voordat ze belde om het vervolg te horen, zie hier boven. Kan dat niet? Zes getuigen rond de woning van mevrouw Wittenberg zagen haar ook die dag!

Niet kloppende data in het gespreksverslag met de schoonheidsspecialiste. Maar ook de datum in de verklaring van de beleggingsspecialist bestaat niet. Die datum had kunnen worden opgevraagd met een B-analyse: falsum 36.

[terug]

Dus  gebeld met de beleggingsspecialisten hem gevraagd e.e.a. uit te zoeken. Daar komt het tactisch journaal later op terug:

"Volgens [beleggingsspecialist] vertelde het so tijdens het telefoongesprek dat zij aan het golfen was geweest.
(..)
13.05 uur : [beleggingsspecialist] belt en verteld dat hij de tapes heeft uitgeluisterd en dat hij op MAANDAG 21-09-99 contact heeft gehad met het so omdat er wat bewegingen waren met haar aandelenportefeuille. Hij heeft op vrijdag tweemaal contact getracht te zoeken, echter zonder resultaat."

De recherche schijnt helemaal niet door te hebben, wat er allemaal niet klopte. Zo golfde mevrouw Wittenberg elke week met haar vriendinnen op woensdag, dus klopte die MAANDAG al meteen niet zo goed. Maar de aangehangen datum ook niet. En wat ook niet klopt, is het gegeven, dat de [beleggingsspecialist] op vrijdag tweemaal zou hebben gebeld zonder resultaat. Er was natuurlijk altijd WEL een resultaat, namelijk in het bellersgeheugen. Tenzij dat geheugen weer werd leeggemaakt na dat bellen. Maar dan was er nog leven op de plaats delict.

Hoeveel moet er NIET kloppen, aleer de recherche ontwaakt? En hadden ze niet even kunnen vragen of de wonderlijke notitie "75jr / 20 r 75 / 8" misschien niet van de [beleggingsspecialist] afkomstig was?

[terug]

Het eerste zo ongeveer waar de recherche naar grijpt om een delict op te lossen, zijn de telefoongegevens. Daarvan heb je twee soorten; gegevens van de gesprekken die het slachtoffer aanging en die welke ze ontving. Als je dat niet compleet kan krijgen ben je als rechercheteam geen knip voor de neus waard. Zoals dit team, want ze waren niet compleet, of dat werd alleen gesuggereerd, net zo erg dus.

Hier het verhaal. Dat begint donderdagochtend duidelijk te lopen. Mevrouw Wittenberg heeft zojuist met Louwes gesproken - ook al zo'n geweldig verhaal - en gaat nu naar de huisarts. De werkster - huishoudster is nog in de woning. De telefoon rinkelt. De huishoudster vertelt:

"Ik weet dat ze 's maandagsmiddags altijd ging bridgen en dat ze 's maandagsmorgens ging golfen. Ze kreeg golfles van de golfclub Diepenveen. Deze man kan mogelijk Frits heten. Ik weet dat deze man afgelopen donderdagmorgen, omstreeks 10.00 uur, heeft gebeld. Mevrouw Wittenberg was toen niet thuis. "

Even voor de goede orde: mevrouw Wittenberg had maandag- en vrijdagochtend wel eens les maar woensdag was haar eigenlijke golfmoment met haar vriendinnen. Dit bleek na raadpleging van de kalender en uit vele verklaringen. Hier gaat het natuurlijk over Frits. Wie was Frits? Het verhaal gaat verder:

"Hij belde toen omstreeks 10.30 uur terug. Ik vroeg toen aan haar gekscherend of ze een stille aanbidder had. Ze vertelde toen dat dat haar golfleraar was en dat deze met vakantie ging. Ik weet niet hoe deze man van achternaam heet en waar hij woont."

Daar wist de recherche natuurlijk wel raad op, zij zochten de man op, die helemaal niet Frits bleek te heten en ook NIET gebeld had, volgens de eigen verklaring. En met vakantie ging hij ook al helemaal niet. Er deugde allemaal helemaal niets van. Had de recherche iets verder doorgezocht, dan hadden ze nog een merkwaardige samenloop van omstandigheden aangetroffen: de dag te voren had mevrouw Wittenberg met een kennis gesproken, die had verteld, dat hij met vakantie ging. Ze had hieraan gewoon een smoesje ontleend om de huishoudster om de tuin te leiden. Maar goed, wie was nu die beller? Dat wilde de recherche toch per se weten? En hoe kom je daar achter? En hoe kun je tegelijkertijd de ongerijmdheden in het telefoonverkeer met de schoonheidsspecialiste en de beleggingsspecialist oplossen?
Precies, je vraagt de telefoongegevens van alle abonnees op die naar het nummer van mevrouw Wittenberg belden. Simpel toch? Alleen zitten ze niet in het dossier. Of toch wel? We grijpen weer naar het tactisch journaal van 6 oktober 1999:

"Geruime tijd later maakte [voornaam] een machtiging OVJ 125 F om zo via de z.g. B analyse de inkomende mobiele nummers naar het vaste nummer van Slo te traceren l Even later telefoon van [voornaam] dat hij de fax naar KPN security had gestuurd. Hierop de KPN weer gebeld. Eind deze week of begin vofgende week hebben we de uitdraai binnen of de OVJ moet persoonlijk bellen om spoed!"

Dus het kan. En de B-analyse van de vaste nummers van KPN is nog veel eenvoudiger. Werden die niet gevraagd? In ieder geval zit er schot in de zaak, tactisch journaal van 7 oktober:

"273 LS 991007 12.00 Telefoontje Louwes 
N.a.v. de machtiging die [volledige naam medewerker] gisteren had verstuurd aan PTT security waarin het verzoek was verwoord om na te gaan welke mobiele bellers had ingebeld op het vaste nummer van SLO tussen 1.9.99 en 29.9.99 bericht ontvangen. OVJ [naam] heeft er vanmorgen achteraan gebeld en we krijgen de uitdraai z.g. B analyse vanmiddag of morgenvroeg toegefaxt."

Hoe dat afliep voor Louwes weten we intussen wel, maar wat stond er nog meer in die B-analyse en wanneer kwamen die interessante vast nummer binnen? Dat is geheel buiten het dossier gehouden. Wie belde het slachtoffer op donderdag op? Wilde de recherche dat niet weten. HOE ONGELOOFWAARDIG IS DIT ALLES. Meteen na deze episode vindt de recherche het zogenaamde vriendje van het kerkhof:

"265 A3/JvD 991007 16.15
Betreft getuige [naam getuige] WOD 131 Vervolgens gegaan naar perceel [NAW]. Aldaar zou woonachtig zijn [naam getuige], geboren [datum]. Het zou hier vermoedelijk gaan om het vriendje van het kerkhof van slo. Ook zou het een ex patent van Wittenberg zijn. Er werd niemand thuis getroffen. Nieuwe poging volgt."

[terug]

Met dit punt is het zodanig treurig gesteld, dat het niet eens duidelijk is, om hoeveel verklaringen het nu uiteindelijk ging. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de zeer wrakkige registratie van de verklaringen; het tactisch journaal is juist op die plekken behoorlijk gemutileerd. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de verklaringen van de buurvrouw van nummer 167, van wie in het tactisch journaal wordt vermeld, dat ze mevrouw Wittenberg op donderdag tussen 10 en 12 uur had zien lopen op de Zwolseweg, terwijl de AG voor het Hof Den Bosch deze getuige bespreekt betreffende haar verklaring, dat ze op vrijdag mevrouw Wittenberg nog zag (26 januari 2004. Requisitoir van de Advocaat-Generaal Mr. J.M.G. Brughuis):

Getuige [buurvrouw 167] bevindt zich in haar woning aan de tuinzijde en ziet op een afstand van maar liefst 17 meter enkele seconden iemand lopen die zij associeert met mevr. Wittenberg. “Zekerheid had ik toen niet en nu ook niet”.

Maar liefst 17 m... Weet mevrouw Brughuis niet, hoe dicht bij dat is om iemand te herkennen?
Overigens excuseerde mevrouw Brughuis zich halfhartig op het punt van de achter gehouden verklaringen:

"Ter zitting van 8 december wordt melding gemaakt van getuigenverklaringen, die inhouden, dat het slachtoffer wel degelijk nog gezien zou zijn ná donderdagavond. Deze verklaringen bevinden zich niet uitgewerkt in het einddossier, maar slechts in mutatie-vorm in het tactisch en technisch journaal.
Is dit nu een onfris spelletje van het OM, zoals wel in de pers werd gesuggereerd? Uiteraard niet. Ten eerste: de verklaringen zijn niet achtergehouden, maar staan (kort weergegeven) in het journaal, dat zich bij het einddossier bevindt. Ten tweede: er is een verschil tussen bewust achterhouden en selecteren van stukken die wel of niet in het einddossier moeten worden opgenomen. Overigens is het mijn persoonlijke mening dat álles, ook als het onbelangrijk is (of lijkt) in een dossier thuishoort."

Een staaltje halve waarheid, aangezien er al twee rechtszaken waren gevoerd zonder inzicht in deze verklaringen. Met die verklaringen op tafel was Louwes zelfs niet in voorarrest genomen.

De overige verklaringen zijn na te lezen in Paragraaf 4.1: 24 september en hier in beeld gebracht (YouTube): Silenced witnesses deel 1.

[terug]

Het rechercheteam liet de kalender wel degelijk een rol spelen, maar haakte af op het moment, dat het er werkelijk om ging. Weer een staaltje van selectief rechercheren (tactisch journaal): "107 La 990929 1200 inbeller op 25-09 Op 25 september om 16.50 uur is er ingebeld op de huislijn van SO ( na ontdekking ) vanaf het nummer: [telefoonnr] op naam van: Wevers Parf. Schoonheidssalon, [NAW]. ( NB slachtoffer had op vrijdag een afspraak in Zutphen, volgens info Groenteboer en op kalender stond [voornaam], mogelijk is zij dit )" De notitie chemisch afval werd echter totaal genegeerd of misschien werd alles, wat erover werd ontdekt buiten de boeken gehouden. Falsum X of falsum Y, defineer maar. Wat had men dan kunnen onderzoeken? Nu, allereerst had men kunnen vaststellen, of er in de woning chemisch afval klaar stond en dit vermelden. Nu, ik ga ervan uit dat het er niet stond, bijvoorbeeld omdat het reeds was weggebracht naar de chemokar. Destijds was dat het systeem, er werd per wijk periodiek een chemokar bij een speciaal daarvoor ingerichte halte geparkeerd. Op de afvalkalender konden de bewoners aflezen, wanneer ze daar welkom waren. Ondanks vele inspanningen heb ik die kalender niet te pakken kunnen krijgen (afvalverwerker, gemeente Deventer, archief Deventer, drukkerij ..). Maar het rechercheteam had hem destijds gewoon bij de buren kunnen inzien. En kunnen controleren, dat dat chemisch afval keurig om 10:00 uur was ingeleverd. Hetgeen meteen kon verklaren, waarom mevrouw Wittenberg 's ochtends niet naar de groenteman kon. Een ander aspect: waaruit bestond dit chemisch afval? Bedenk, dat de heer Wittenberg psychiater was en dus beschikking had over psychofarmaca. Had mevrouw Wittenberg 'kennissen' met interesse hiervoor? Zette mevrouw Wittenberg de laatste portie bij het afval en was dat voor iemand reden om te proberen dit tegen te gaan of om heel boos te worden? Waarom werd de huishoudster in het geheel niet over dit afval ondervraagd? Nog een vreemd voorval, 2 oktober 1999. De huishoudster word ondervraagd: "U vraagt mij of ik weleens de achterzijde van de bladen van de scheurkalender in de serre heb gezien. Dit heb ik niet. Daar had ik niets mee te maken." Dat kan toch maar één ding betekenen? En daarover staat weer niets in het dossier!

[terug]

Op 12 november 1999 bracht de Technische Recherche haar eindrapport uit. Hierin vinden we een ruimte-voor-ruimte beschrijving van de woning van mevrouw Wittenberg. Met foto's. Alleen de keuken ontbreekt. Ook de foto's. Er is nog wel een tactisch onderzoek van de keuken geweest, waarbij de huishoudster vragen werden gesteld en de koelkast werd bekeken. Maar er zijn geen foto's. Nergens vinden we een verslag van het afval (behoudens de zwanehals) in de keuken, terwijl we wél over deze notitie in het tactisch journaal beschikken: "035 RB/FR/OI 990926 17.00 Onderzoek vuilnisbak Zwolseweg Door ons is de oranje afvalbak bij de bushalte (thv slagerij) geleegd. Een stapeltje treinkaartjes in een bundeltje veiliggesteld. Verder geen bijzonderheden." Maar niets over de keuken, die toch een bron van informatie voor de recherche had moeten zijn, zo kort na de genoten maaltijd en na alle boodschappen van donderdagmiddag (markt Diepenveen, slager en bakker)? Weer twee mogelijkheden: volslagen incompetentie of kwamen de gevonden aanwijzingen gewoon niet goed uit?

De schouw met de huishoudster leverde wel twee bijzonderheden op. Uit de schouw van de koelkast bleek, dat van die middag gedane boodschappen het equivalent van drie maaltijden (diner en tweemaal lunch) ontbrak en alle keukenmessen ontbraken. Dit was nooit aanleiding tot verder commentaar. Zie ook paragraaf 3.6: stille getuigen.

[terug]

Onderzoekshandelingen

Het gerechtshof ’s -Hertogenbosch heeft voor de behandeling van de Deventer moordzaak (na verwijzing door de Hoge Raad) drie zittingsdagen uitgetrokken. Op de zittingen van 16 september 2003, 8 december 2003 en 26 januari 2004 zijn de volgende onderzoekshandelingen gedaan.

Zitting 16 september 2003
Beslissing gerechtshof:

Aan het dossier moeten worden toegevoegd de volgende stukken:

(..)4. De tactische en technische journaals van de politie die zijn aangelegd en bijgehouden bij het opsporingsonderzoek.(..)

Op 28 oktober 2003 laten de recherche en de Officier van Justitie het volgende weten aan de Advocaat-Generaal:

"IJsselland Recherche Bijstandteam Bijzonderheden 'Deventer moordzaak'
In dit document wordt ingegaan op de beslissing van het Gerechtshof te 's Hertogenbosch d.d. 16 september 2003 (regiezitting), verdachte E.C.J.J.Louwes. Beslissing ad 1 (toevoegen bescheiden aan het dossier):
sub D: tijdens het opsporingsonderzoek is één journaal gevoerd; hierin zijn zowel tactische als de technische aspecten opgenomen; het complete journaal, bijgehouden tot en met 8 januari 2002, is doorgenummerd van bladzijde 1 tot en met 288;
(..)"

Die nummering klopt wel zo ongeveer, maar inhoudelijk is dit een falsum. Er staat geen verslag van de technische recherche in het tactisch journaal. En dat blijkt zonneklaar uit de volgende mededeling in het wel beschikbaar gestelde tactisch journaal:

"034 RB/FR 990926 1700 Assist. TR onderzoek woning Slo.
Vandaag [voornaam van technisch rechercheur] geassisteerd bij het technisch onderzoek woning. Tevens met [andere rechercheur] gezocht naar bescheiden ivm finnancieel onderzoek. Uit belastingbescheiden, blijkt dat het vermogen van het slo. 3.8 miljoen betrof. Zie verder journaal [voornaam van technisch rechercheur]."

Op deze manier bleven niet allerlei technische details, maar ook tal van financiële details buiten het dossier. De aangehaalde falsa hierboven spreken daarover boekdelen. Zelfs als je het journaal van de technische rechercheur geen technisch journaal zou noemen, kun je niet ontkennen, dat hier ingegaan is tegen de aanwijzingen van het Hof. De genoemde technische rechercheur was degene, die het mes P1 'binnen hengelde'.

[terug]

Een onmiddellijk gevolg van het wegmoffelen van het technisch journaal was dat er geen inzicht was op het denken van de technische recherche in de aanloop van het publiceren van het PV van deze afdeling. Er is ook niets van een wisselwerking merkbaar tussen de resultaten van het technische en het tactische onderzoek. Feitelijk speelden de resulataten van het technisch onderzoek nauwelijks een rol. Zo kon het gebeuren, dat er totaal geen aandacht was voor de sporen in de woning, die suggereerden, dat er flink met het stoffelijk overschot was gesleept. En dat niet alleen door de dader(-s/-es).

Pas in 2014 kwam ik in het bezit van de CDROM, die al tijdens het proces van 2003/4 in het dossier zat. Daar was iets vreemds mee, er stonden bestanden op, die niet van een extensie waren voorzien. Bij nadere inspectie bleken het vooral WORD-bestanden te zijn. Bij het toevoeging van de .doc extensie veranderden ze bij toverslag in goed leesbare bestanden, die spreken lekend op de bestanden, die konden worden teruggevonden in het PV van de Technische Recherche dat begin november 1999 verscheen. Maar daarvan ook significant verschilden.
De volgende passage ontbrak in de definitieve versie:

"Kennelijk is tijdens het steken in de blouse niet direct door de stof van de blouse gestoken, doch is de stof, om het mes geklemd, voor een deel mee het lichaam ingedrongen alvorens het mes door de stof van de blouse is gedrongen."

en betreffende een andere locatie:

"Op deze plek had de stof van de blouse tijdens het steken kennelijk dubbel op elkaar gezeten. Wij stellen vast dat op deze plek wel in de blouse en op het lichaam is ingestoken, doch dat het mes niet geheel door de blouse en niet in het lichaam is gedrongen."

E.e.a. was voor de samensteller aanleiding de volgende gevolgtrekking te maken:

"Gelet op de beschadigingen aan de blouse, veroorzaakt door het mes, achten wij het mogelijk dat het mes waarmee het slachtoffer is gestoken geen scherpe punt had i.c. dat het mes een afgebroken of omgebogen punt had."

Allemaal observaties en overwegingen, die je typisch verwacht in een technisch journaal aan te treffen. Een technisch journaal, dat nooit werd overlegd.
Wel valt te begrijpen, waarom deze mededelingen moesten worden onderdrukt in het uiteindelijke PV: het mes P1 was dan bij voorbaat afgeserveerd. Dat deze passages werden verwijderd maakt eens te meer duidelijk, dat de fraude met mes P1 veel verder reikte dan de geurhonden.
Wat deze passages ook duidelijk maakt, is dat er tussen 25 september en 26 september 1999 ineens veel meer bloedvlekken op de blouse verschenen; de Technische Recherche had het stoffelijk overschot al uitgebreid onderzocht, voordat de pathaloog-anatoom daar aan toe kwam. De laatste had nog opgemerkt, dat alle knopen van de blouse waren losgeknoopt. Dat was ook al zichtbaar geworden op de foto's van de Technische Recherche, die tijdens bovenstaand onderzoek in de avond van 25 september waren gemaakt en hun weg naar de CDROM hadden gevonden. Alle relevante foto's vinden we in de beeldbank blousesporen. Een vergelijking tussen de tekst van het concept PV en de definitieve versie vinden we in de beeldbank messen-en-honden.

De linker foto werd 's middags op de plaats delict gemaakt, de rechter diezelfde avond na het het beschreven onderzoek van de Technische Recherche. Een vouw, gemerkt D (links) werd losgetrokken en leverde vlek D (rechts) op. In de gele ovalen staat  aangegeven, dat in dat stadium reeds twee knopen (tenminste) waren losgeknoopt.	Alle bloedsporen die vermoedelijk nog diezelfde avond aan de blouse werden toegevoegd. In de beeldbank blousesporen nadere details.

[terug]

Omdat het tijdstip en zelfs de datum van overlijden kwestieus was - denk aan de zes tot acht getuigen die mevrouw Wittenberg nog vrijdag zagen of hoorden - zou de recherche alles uit de kast moeten trekken om de laatste omzwervingen van mevrouw Wittenberg in beeld te brengen. Een middel daartoe konden haar bankgegevens zijn. En dat was niet zo ingewikkeld, want die lagen (steeds opnieuw) in haar brievenbus. Daarmee had kunnen worden gecontroleerd, wanneer mevrouw Wittenberg haar laatste betalingen had gedaan, zo ze met girale middelen afrekende. Uit het tactisch journaal kan blijken, dat ze tot voor kort gebruik maakte van eurocheques, dus nu wellicht van iets soortgelijks. Ook kan uit de gegevens worden afgeleid, dat ze wellicht nog vrijdag modehuis NUY in Zutphen bezocht en wellicht ook daar een nieuw jack had afgerekend.
De huishoudster had immers een jack aangetroffen, dat ze nog niet eerder had gezien. En er lag een draagtas van NUY op zolder. De schoonheidsspecialiste heeft verteld, dat mevrouw Wittenburg bij haar laatste bezoek aan de salon in Zutphen vlak daarvoor bij NUY was geweest. Allemaal irritante toevalligheden, die met bankgegevens eenvoudig zijn te controleren, als mevrouw Wittenberg via de bank afrekende. Dus zou je verwachten dat alles netjes werd geadministreerd.

Er bestond een 'platform'  om al dit soort gegevens samen te brengen, evenals de belastinggegevens, die werden verzameld bij het doorzoeken van de papierberg in huize Wittenberg:

"034 RB/FR 990926 1700 Assist. TR onderzoek woning Slo.
Vandaag [voornaam van technisch rechercheur] geassisteerd bij het technisch onderzoek woning. Tevens met [andere rechercheur] gezocht naar bescheiden ivm finnancieel onderzoek. Uit belastingbescheiden, blijkt dat het vermogen van het slo. 3.8 miljoen betrof. Zie verder journaal [voornaam van technisch rechercheur]."

We kwamen deze notitie hierboven al tegen. En weten dus, dat er gegevens werden verzameld, die de verdediging niet mocht zien. Want in het eindrapport van het financiële onderzoek stonden alleen maar wat losse verdachtmakingen richting Louwes, waarvan zelfs het Hof van Den Bosch geen brood lustte; het financiële motief dat aan Louwes werd toegeschreven, werd niet als een bewijsmiddel geaccepteerd.

Weer het falsum van een onvolledig dossier. Zie ook falsum 25 over de grondverkoop.

[terug]

Op de rechter schouder van het slachtoffer zien we de greepsporen van een hand. Ook op de rechter onderarm is een soortgelijk spoor gefotografeerd. Het sectieverslag maakt hier helemaal geen melding van. Het sectieverslag maakt wel melding van sporen op de romp, maar verzuimt te preciseren, dat de sporen op de afdruk van een hand lijken en al helemaal dat op de blouse een overeenkomstig spoor te zien was. Ook staat niet expliciet vermeld, dat deze afdruk juist bovenop het borstbeen was geplaatst, noch de bijzonderheid dat daarmee het breken van de verbindingen van de ribbenkast met het borstbeen had kunnen worden verklaard.

Het drukpatroon van een hand op de rechterschouder van het slachtoffer, precies onder de sporen #7 en #12 op de blouse.	Boven: idem op de rechter onderarm van het slachtoffer. Beide patronen werden totaal niet vermeld in het sectieverslag. Onder: literatuurafbeelding.	"Rond de middelste huldperforatie bevond zich een gebied met vlekkig vaalbruine kleur (kneuzing?)" meldt het sectieverslag en doet geen enkele poging het bijzondere patroon te verklaren.	Ook de overeenkomst met deze vlek op de blouse (zelfde schaal en positie) ontging de patholoog anatoom.

Op de rechter schouder werden enorme DNA-deposities van het slachtoffer gevonden en maar geen overeenkomstige DNA-depositie van de dader, ofwel deze droeg handschoenen. Van de rechter mouw zijn geen DNA-onderzoeken bekend. Op de blouse werden ter plekke van de centrale afdruk alleen DNA-sporen van het slachtoffer gevonden.
Al met al werd op geen enkele manier gebruik gemaakt van deze aanwezige sporen en van de voor de hand liggende conclusie, dat de dader handschoenen had gedragen. Waardoor het onwaarschijnlijk werd, dat het eerder besproken spoor #20 veroorzaakt werd door uitgeoefende druk.

[terug]

Kun je het een falsum noemen, als een arrest een deskundige woorden in de mond legt, die hij niet gesproken heeft? Of is het verregaande domheid? In ieder geval is het effect hetzelfde. En dat effect is verregaand, want een dergelijk 'vergrijp' van een gerechtshof staat niet open voor herziening; er kan geen nieuw feit (novum) worden aangedragen. Als je het een falsum kunt noemen schiet de verdediging er niets mee op. Dergelijke falsa worden door de wetgever alleen erkend als grond voor herziening, als ze door de verdediging zijn begaan.

Het hier te bespreken falsum is nogal gecompliceerd, omdat het deels gebaseerd is op een verkeerde voorstelling van zaken, gefaciliteerd op zijn beurt door ontbrekende sectiegegevens en pure speculatie, gecombineerd met een spraakverwarring rond een slecht begrepen forensische techniek en een grove veralgemenisering van een uitspraak van de deskundige.  Nu de verklaring van Prof. De Knijff tijdens de laatste zittingsdag (26 januari 2004):

"Mij wordt gevraagd om een toelichting op antwoord 4 in mijn brief aan de raadsman d.d. 22 januari 2004, inhoudende: 'In geval van deze zaak lijkt het mij heel goed mogelijk dat langs een normale weg (overdracht middels speekseldruppeltjes) DNA van verdachte vooral op de voorkant van de blouse van het slachtoffer terecht kan komen'.[1] Ik heb uitsluitend bedoeld om aan te geven wat voor andere mogelijkheden er zijn om de aanwezigheid van DNA op kledingstukken te verklaren. Ik kan geen uitspraak doen over de mate van waarschijnlijkheid dat in deze zaak DNA door middel van speekseldruppeltjes op de voorkant van de blouse is terechtgekomen. [2]
(..)
Desgevraagd beaam ik dat vlek #20 niet past bij de hypothese dat; het DNA van verdachte via speekseldruppeltjes op de blouse van het slachtoffer terecht is gekomen. [3]"

Er staan hier dus  drie uitspraken ([1], [2] en [3]) over speekseloverdracht, twee ervan laten de mogelijkheid van speekseloverdracht open, één ervan geeft aan, dat dat voor één spoor niet opgaat. Waarbij het verslag onduidelijk is; er wordt namelijk wel een antwoord vermeld, maar niet de bijbehorende vraag. Hoe die vraag geluid kan hebben volgt wellicht uit deze passage in de verklaring van De Knijff: "Mij wordt voorgehouden dat, blijkens het rapport van het NFI d.d. 22 januari 2004, in vlek #20 de hoeveelheid DNA-materiaal die van de verdachte afkomstig kan zijn de hoeveelheid DNA van het slachtoffer overtreft.[4] Dit was mij nog niet bekend toen ik mijn brief aan de raadsman schreef. Ik onderschrijf de bevinding van ing. Eikelenboom dat, als bij onderzoek van sporen met behulp van de crimescope geen fluorescentie* wordt waargenomen, dit betekent dat er geen indicatie is voor de aanwezigheid van lichaamsvloeistoffen.[5]" Het lijkt erop, dat uitspraak [3] een direct gevolg is van opmerking [4], welke doelt op een grote hoeveelheid DNA. Hier werd de deskundige om de tuin geleid. De hoeveelheid DNA van Louwes in spoor #20 is eerder klein te noemen, ook al is deze wel groter dan die van het slachtoffer, waarvan de hoeveeheid super klein was: de sterkste DNA-sporen achtergelaten door het slachtoffer waren namelijk tientallen malen hoger. Alleen besteedde het NFI daar totaal geen aandacht aan, zie de sporen #7 en #12 in vergelijking tot spoor #20 (diagram hiernaast).

De DNA-responsies van de drie sterkste pieken in de sporen #7, #12 en #20W betreffen het DNA van mevrouw Wittenberg. Op het lichaam van het slachtoffer zijn onder de sporen #7 en #12 greepsporen zichtbaar van vingers.* De betekenis van deze sporen zijn in paragraaf 6.3.3: Greepsporen nader uitgelegd.

Opmerking [5] is een theoretische, waarin wordt onderkend, dat de aanwezigheid van crimescope-signalen duidt op lichaamsvloeistoffen. Echter wordt hier ook impliciet gesteld, dat als de crimescope-signalen ontbreken dat nog niet betekent, dat er géén lichaamsvloeistoffen aanwezig waren. Die nuance lijkt het Hof te zijn ontgaan, ook al schrijft het Hof in het arrest

"Dr. De Knijff heeft verder de verklaring van ing. Eikelenboom onderschreven dat, als bij onderzoek van sporen met behulp van de crimescope geen fluorescentie wordt waargenomen, dit betekent dat er geen indicatie is voor de aanwezigheid van lichaamsvloeistoffen."

Hetgeen het Hof lijkt te interpreteren als:

"Dr. De Knijff heeft verder de verklaring van ing. Eikelenboom onderschreven dat, als bij onderzoek van sporen met behulp van de crimescope geen fluorescentie wordt waargenomen, dit betekent dat er een indicatie is voor de afwezigheid van lichaamsvloeistoffen."

Maar dat is natuurlijk totaal iets anders. Maar maakt wel de weg vrij voor de volgende conclusie, die het Hof valselijk De Knijff in de mond legt:

"Dr. De Knijff heeft desgevraagd bevestigd dat bij die sporen de hypothese dat het celmateriaal van speekseldruppeltjes afkomstig kan zijn, niet past."

En dat heeft De Knijff alleen maar gezegd in relatie tot spoor #20 nadat hij valselijk was ingelicht omtrent de hoeveelheid DNA van de beide donoren hierin. Twee opeengestapelde falsa. Achteraf snapte De Knijff er totaal niets meer van, gelezen zijn verklaring d.d. 22 juni 2006:

Hij vermoedt, dat hij destijds gewoon niet begrepen was:

"ik niet zeker weet of die tekst correct is opgetekend – b.v. na afluisteren van een integrale bandopname - of is beïnvloed door de perceptie van de notulist, en of ik zelf nog wel zo exact weet wat ik precies als antwoord op gestelde vragen gegeven heb."

Jawel, op een dergelijke verwarring kan in Nederland het oordeel in een kapitaal delict zijn gebaseerd. De Knijff sprak zich hierover ook publiekelijk uit, men leze de Telegraaf van 11 februari 2006:

"Ik kreeg geen tijd om al die rapportages te bestuderen, zodat ik echt niet tot een gedegen en afgewogen oordeel kon komen. Toen ik werd opgeroepen als getuige deskundige heb ik dát, achteraf bezien, onvoldoende aan het Hof duidelijk gemaakt en me van commentaar onthouden. Een fout van me. Want onder tijdsdruk ging de zitting gewoon door: de NFI-rapporten werden zelfs zo cruciaal, dat Louwes erop veroordeeld werd. Een veroordeling op grond van hypotheses die niet zijn bewezen!"

* De gesprekspartners maken geheel ten onrechte geen onderscheid tussen de begrippen fluorescentie en phosphorescentie, hetgeen het lage niveau, waarop deze overwegingen gestoeld zijn nog maar eens benadrukt.
** Inmiddels is meer bekend; de veronderstelde relatie is er inderdaad niet; wangslijmvliezen produceren DNA, speekselklieren produceren lichtgevende stoffen. Doordat de bronnen verschillen, behoeft speeksel niet steeds overeenkomstige karakteristieken te vertonen. In de beeldbank over speeksel is dat nader uitgewerkt.

[terug]

In het zgn. oriënterend onderzoek, dat het Openbaar Ministerie optuigde naar aanleiding van de mediastorm, die Maurice de Hond aanwakkerde, werden aanvullende vragen aan het NFI gesteld. Aanleiding waren vragen, die ontstonden, nadat het FSS een second opinion had geformuleerd:

"De officier van justitie mr. van der Meijden van het Landelijk Parket heeft de volgende onderzoeksvragen geformuleerd.
(..)
2. Naar aanleiding van de rapportage van Miss Kenny van de FSS geef ik opdracht tot het (doen) verrichten van een wetenschappelijke studie naar de vraag of een meting van de concentratie van DNA in de bemonsteringen met celmateriaal van een kledingstuk iets kan zeggen over de vraag of het celmateriaal is overgedragen tijdens een normaal zakelijk contact of is overgedragen tijdens een gewelddadig handelen."

Het NFI komt vervolgens met een antwoord in haar rapportage van 21 april 2006, geschreven door Ing. M.J. van der Scheer en dr. A.D. Kloosterman:

1. Gebruikssporen. Gebruikssporen ontstaan bij frequent contact van een persoon met een (persoonsgebonden) object. Daardoor kan zich in de loop der tijd op het object een betrekkelijk grote hoeveelheid celmateriaal oplopen van de gebruiker van het object. Daaruit kan een DNA-profiel worden verkregen. Aldus kan men een persoon koppelen aan een object Gebruikssporen komen voor op bijvoorbeeld gedragen kleding, handschoenen, polshorloges en sieraden.
2. Greepsporen. Greepsporen ontstaan door eenmalig intensief en meestal kortdurend contact van een persoon met een (ruw) object of met het lichaam van een andere persoon. Voorbeelden zijn greepsporen op bevestigingsmiddelen zoals touwen, tie-wraps en afgescheurde stukken tape en greepsporen op kledingstukken van een slachtoffer van een gewelddadig misdrijf (zoals met geweld uitgetrokken kleding bij een zedendelict). Ook op het lichaam van een slachtoffer van een geweldsmisdrijf of een zedenmisdrijf kunnen greepsporen (bijvoorbeeld wurgsporen) worden.
3. Aanraaksporen. Aanraaksporen ontstaan door een eenmalig, niet-intensief, kortdurend contact van een persoon met een object (of een andere persoon). Voorbeelden uit de forensische praktijk zijn sporen van deurbellen, deurhendels, bankbiljetten en muntstukken. Ook sporen die zijn ontstaan door aanrakingen (handenschudden, schouderklopjes) bij normale zakelijke contacten tussen personen vallen onder deze categorie.

Kortom, in de hele bespreking van de vraag van van der Meijden wordt de mogelijkheid, dat tijdens een normaal zakelijk contact biologische sporen als speeksel kunnen worden overgedragen bijvoorbaat uitgesloten. Gewoon door de wijze van definiëren. Hoe luidde de definitie dan ten tijde van het proces van Den Bosch? Wel, dat staat beschreven in het NFI-rapport van - jawel - dr. A.D. Kloosterman (5 december 2003):

"Contactsporen en overdrachtssporen:
Biologische contactsporen of overdrachtssporen kunnen ontstaan door enige vorm van contact of interactie van een individu (de donor) met een voorwerp of door interactie of contact van een individu met een ander individu. In dat laatste geval treedt het ene individu op als donor en het andere als receptor. Hierbij kunnen bijvoorbeeld cellen van de onbedekte huid van het (donor) individu worden overgedragen op de kleding of de huid van de receptor. Het kan dan gaan om losse microscopisch kleine huidcellen met daarin erfelijk materiaal, het DNA, maar bijvoorbeeld ook om celmateriaal afkomstig uit speeksel, bloedspatjes of andere lichaamsvloeistoffen."

Kortom, waar hebben we het over? Totale verwarring creëren om de waaarheid te verhullen, een klassiek falsum.

[terug]

Het proces van Den Bosch ging uiteindelijk uitgebreid in op het mobiele gesprek, dat Louwes - volgens eigen zeggen - voerde van de A28 om 20:36 uur lokale tijd. Er waren deskundigen in de rechtszaal, die stelden, dat het mogelijk was, dat een zender in Deventer de gesprek afgehandeld had. De theorie van mobiele netwerken stond dat niet in de weg, vooral als de weersomstandigheden dat toelieten. Meerdere aspecten kwamen al aan de orde. Om de theoretische mogelijkheid te kunnen wegen, was het gewenst, dat een KPN-deskundige zich uitliet over de werking van het mobiele netwerk. Maar hij was niet aanwezig op de eerste inhoudelijke procesdag, toen uitvoerig van gedachten werd gewisseld. Hij legde zijn verklaring de volgende dag pas af, bij de rechter-commissaris, dus niet voor zijn kritische collega's. En hij springt meteen in de fout:

"Een mobiele telefoon die belt maakt een keuze uit het aanbod van basisstations, afhankelijk van het sterkste signaal en de beste kwaliteit. De mobiele telefoon kiest één basisstation. Indien echter het beste basisstation vol is, wordt door de mobiele telefoon het een na beste station gekozen; dan ziet de mobiele telefoon dat laatste station als beste station (dossier p. 165)."

De fout is, dat een telefoon, die belt een basisstation krijgt toegewezen door de netwerk-software. Weliswaar maakt die software wel gebruik van door de mobiele telefoon verzamelde gegevens, maar dat verandert niets aan het principe. Het principe, dat het netwerk op zoek moet naar ruimte op één van de basisstations. De ruimte op een basisstation is namelijk best wel beperkt, er kunnen doorgaan maar 31 bellers tegelijkertijd van een zender op een basisstation gebruik maken. Daar komt nog eens bij, dat het netwerk rekening houdt met bellers, die al een gesprek voeren en neiuwe bellers. De eerste categorie krijgt prioriteit. De bewuste deskundige heeft overigens in 2014 zijn fout toegegeven.
Aan deze situatie gaat een anderre vooraf: een mobiele telefoon (MS) die is ingeschakeld - maar niet belt - zoekt voortdurend naar de krachtigste zender om data mee uit te wisselen. Dat proces, dat cell-selection heet in het jargon verwarde de deskundige met de situatie, dat de telefoon al belt of probeert ertussen te komen.

Voor het jaar 2000 (2G) verliepen deze twee processen als volgt:
Tijdens de cell-selection had de MS dus contact met de sterkste zender vlakbij. De data-stream had maar een geringe bandbreedte nodig, een zender kon vele mobiele telefoons afhandelen die in standby verkeren. Tijdens die data-uitwisseling kreeg de MS van de bewuste zender op, welke zenders in aanmerking kwamen om een eventueel gesprek af te handelen. Dat ging via het doorsturen van een lijst van geschikte frequenties. Omdat alle frequenties een nummer hebben, werd een geordende lijst van nullen en enen doorgezonden, waarbij het een 1 betekende, dat het betreffende rangordenummer van de lijst een beschikbare frequentie voorstelde en een 0 dat dat niet het geval was. Hier - in het geval onder studie - werd een 1 doorgezonden op rangordepositie 3. Dus frequentie 3 was beschikbaar als frequentie in de onmiddellijke omgeving, althans in theorie. De lijst met bruikbare frequenties kreeg de titel nabuurlijst.
De taak van de MS was nu, zich te synchroniseren met de opgegeven frequenties en vervolgens twee bepalingen te doen. De ene was het bepalen van de signaal/ruis verhouding, ofwel de bruikbaarheid van de bewuste frequentie voor communicatie en de tweede de opdracht uit het ontvangen signaal de cellID uit te lezen, d.w.z. het identificatienummer van de zender van die frequentie.
Reeds in de protocollen van vóór 2000 stond te lezen, dat dit ertoe kon leiden, dat een cellID werd uitgelezen, die niet helemaal de gepland was. Het netwerk ontving zo een lijst terug met de beste zes signalen uit de omgeving, die de MS kon vinden. En nu was het aan het netwerk, daaruit een zender te kiezen, die nog ruimte had. Deventer 14501 was onder de heersende omstandigheden een goede keus, ook al was dat niet met opzet.

Louwes reed - volgens zijn verklaring - over de A28 (de groene sterren) en reed daardoor tussen twee zenders door met hetzelfde kanaal, namelijk met kanaal 3 (oranje). Alleen stond de zender van 10515 naar N gericht en 14501 naar NW. Als kanaal 3 in een nabuurlijst stond - en dat ligt zeer voor de hand - dan zou de MS op de posities van de eerste twee sterren 14501 uitlezen en niet 10515.	Natuurlijk komen er nog veel andere zenders in aanmerking om het gesprek aan te gaan. Echter, er was sprake van inversie, dus afwijkende propagatie (falsa 15 en 16), waardoor de dekkingsgebieden een heel andere vorm aannamen dan normaal. Zender 14501 had een bijzondere functie: het vermogen was opgevoerd en er konden 8 extra bellers op worden ontvangen.	Op en om de A28 was het ongewoon druk; er stond een file en er kruisten net twee gecombineerde intercities elkaar bij Nunspeet (met maximaal 2000 passagiers). Hierdoor was er in de nabijgelegen zenders weinig ruimte.

De verklaringen in 2003 gingen uit van het netwerkprotocol dat vanaf circa 2001 gold. Vanaf dat bouwjaar (3G) werd de nabuurlijst voorzien van cellID's, zodat een MS gedwongen was een zender te kiezen, die daarvoor ook ingepland was. Vanaf 2001 had dus geen contact kunnen worden gemaakt met 14501 en ook niet met 10515, want van deze zender stond de antenne verkeerd gericht. Dit alles kwam niet aan de orde, onder meer, omdat de verklaring van Louwes niet correct werd weergegeven, falsum 19.
Nogmaals, de KPN-deskundig heeft de fout inmiddels toegegeven, alleen heeft de AG voor de herziening 2013 daarop nog niet geacteerd, een falsum op zich wederom.
Kun je je voorstellen, dat het gerechtshof hieruit is wijs geworden? Of lieten ze dat maar zo... Zie ook paragraaf fact checking #49.

[terug]

Uit het tactische journaal:

"164 A3/JvD 990930 18.30
betreft getuige van [naam golfvriendin]  WOD 59 Gegaan naar [adresgegevens] Aldaar gesproken met [naam golfvriendin]  telefoon [nummer]. Bleek dat de familie op 990922 en 990923 telefonisch contact had gehad met het slo. Getuige is een golf vriendin van het SLO. Het gesprek van 990923 had te maken met het feit dat getuige een afspraak wilde maken met SLO voor 990924 om te gaan golfen. SLO had een andere afspraak en kon niet."

Wat is hier vreemd aan? In elke onderzoek is het wezenlijk, dat men de activiteiten van het slachtoffer tot zo dicht mogelijk bij het delict probeert te reconstrueren, zeker als men het tijdstip van het delict niet precies kent; tot 9 november registreerde men alibi's voor 23 én 24 september. Het ligt voor de hand dat men aan deze golfvriendin heeft gevraagd, of ze wist welke afspraak het slachtoffer dan wel had gehad. De vraag lijkt helemaal niet gesteld te zijn! Of deze werd wel gesteld en kwam het antwoord niet in hun kraam te pas.
Overigens had ik [demo] ooit contact met de groenteman uit falsum 38 die mij bij die gelegenheid meldde dat mevrouw Wittenberg tijdens het telefoongesprek van donderdagnamiddag melding had gemaakt van een afspraak die haar verhinderde vrijdagochtend onder openingstijd haar groente af te halen. Naar zijn idee ging het om een afspraak in Zutphen met betrekking tot haar nieuwe woning die zij in het Pothoofd bij de Deventer haven zou betrekken.
Conform falsum 34 was mevrouw Wittenberg inderdaad vrijdagochtend in Zutphen.

In dit kader past het ook vast te stellen dat twee vriendinnen van het slachtoffer nooit zijn bevraagd. Eén daarvan zag ze wekelijks op de markt van Diepenveen, vermoedelijk ook op de laatste donderdag. Ze hadden ook een koffieafspraak voor de volgende week (pers. meded. van de weduwnaar van betrokkene), Het profiel van deze vriendin was dusdanig (ambtenaar Burgerlijke Stand Deventer), dat zij wellicht meer inzicht kon geven in de gedachtenwereld van mevrouw Wittenberg. Voorts is het curieus, dat deze vriendin zelf geprobeerd heeft contact met de recherche te zoeken.
Haar contactgegevens staan gewoon in het tactisch journaal, evenals het voornemen van de recherche haar te spreken te krijgen.

Een andere vriendin bezocht ze elke week op zaterdag, als ze van de kapper kwam. Ook van deze vriendin staan de gegevens in het tactisch journaal, doch geen verslag van een gesprek.

En nog eentje in dit kader:

"103 JJN/EB 990928 16.30 Horen oud werkster "[meisjesnaam]"
Op ma. 27.09.99 omstr 15.15 uur en op di 28.09.99 omstreeks 14.00 uur gesprekken gehad met de oud werkster "[meisjesnaam]". Zij is genaamd: [NAW & personalia].
(..)
***Ze had verteld goed op te kunnen schieten met (een )nieuwe jongen(s) van een bloemenstalling t.o. het kerkhof. Ze haalde daar meerdere keren per week bloemen voor het graf van de dokter."

Deze perso(o)n(en) behoorden tot de laatsten, die mevrouw Wittenberg nog in leven hebben gezien. Een interview heeft nooit plaats gevonden of kwam weer niet in hun kraam te pas. Terwijl daar toch best aanleiding toe was, zei het wat kryptisch:

"168 JvD/A3 991001 10.00 Betreft [naam] WOD 86
Aan het bureau D een gesprek gehad met [NAW & personalia]. Betreft een vriendin van SO
(..)
Ook sprak zij over 'mijn vriendje van het kerkhof SO [bedoeld get?] kon daarvan geen naam noemen."

Was dit misschien wel de Frits uit falsum 36?

Mevrouw Wittenberg was bevriend met een politieman uit het oosten van het land. Deze politieman meldde zichzelf al op of voor 28 september bij het rechercheteam. Op 28 september wordt hij geinterviewd. En verklaart:

Ofwel, de getuige wordt toegestaan voor de recherche significante feiten te verhullen. De recherche schijnt zich niet te raliseren, wat dit betekent, er wordt ook in een tweede interview niet op teruggekomen. Hier werd Louwes in zijn rechten geschaad.

[terug]

Op de zitting van 8 december 2003 trok AG Mr. Brughuis in twijfel, dat Ernest Louwes vlak voor haar dood mevrouw Wittenberg had bezocht en bij die gelegenheid zijn DNA had kunnen achterlaten (rechtbankverslag):

"Daar komt bij dat ik kan aantonen dat verdachte op 23 september 1999 niet in de ochtend bij het slachtoffer is geweest, zodat hij toen niet zijn DNA-materiaal kan hebben achtergelaten."

Deze uitspraak werd gedaan in de aanwezigheid van twee NFI-onderzoekers, die hun eindrapport in de volgende zitting zouden presenteren. Bij die presentatie bleek de aanvankelijk getoonde terughoudendheid voor een belangrijk deel te zijn verdampt en vervangen door pure speculatie:

De uitspraak van de AG (PV 17 januari 2000) week sterk af van hetgeen de recherche aanvankelijk had geconcludeerd:

"RESUME ONDERZOEK ALIBI
Uit dit onderzoek is gebleken, dat verdachte in de ochtend van 23 september 1999 het slachtoffer in haar woning waarschijnlijk heeft bezocht. "

"Het heeft er veel meer de schijn van, dat ook dit verhaal [demo: de grafrechtenbrief], net zoals de mededelingen over de schilders en de scherpe schoonmaaklucht ertoe moet dienen, de beweerde aanwezigheid van verdachte in het huis van mevrouw Wittenberg te ondersteunen. In feite wordt het allemaal net iets te mooi gemaakt."