Nova Zembla

Nova Zembla?

Op 24 januari 1597 nam Gerrit de Veer vanaf Het Behouden Huys op Nova Zembla de terugkeer van de zon waar, na de lange bitterkoude poolnacht. Hij maakte daarvan een notitie in het dagboek. Bij lezing maakte zijn bevelhebber, Willem Barents, bezwaar. Volgens astronomische berekeningen was dit echt 14 dagen te vroeg. Had Gerrit de tijdrekening wel op orde? Het was tenslotte twee maanden lang de gehele dag donker geweest. Om de controverse te beslechten, werd er een astronomisch verschijnsel in de handboeken opgezocht, waaruit de juiste datering zou kunnen worden vastgesteld: op 25 januari zou de maan Jupiter inhalen, dus de volgende nacht, als Gerrit gelijk had. En dat bleek inderdaad te gebeuren.

Ook op de volgende dagen werd de zon enige malen waargenomen, steeds voor de officiële verschijningsdatum van 9 februari. Op 27 januari kwam de zon zelfs geheel 'los' van de horizon.

Pas recent is met Van Der Werf 1998 en Siebren Y. van der Werf, Günther P. Können, Waldemar H. Lehn, Frits Steenhuisen, and Wayne P. S. Davidson 2003 de waarneming volledig geaccepteerd en in de moderne tijd worden ook volop waarnemingen van het effect gerapporteerd.

De relatie met de DMZ? In het geval van de ongebruikelijke telefoonverbinding van de GSM van EL met de zendmast van Deventer is gewezen op het optreden van een duct, waardoor de elektromagnetische straling a.h.w. met het aardoppervlak meebuigt. Nu zijn er twee punten van overeenkomsten: licht is ook een elektromagnetische straling en het zogenaamde Nova Zembla Effect wordt ook veroorzaakt door een duct. Deze duct neemt veel royalere vormen aan, maar licht is ook van een heel andere golflengte, dus een vergelijking is moeilijk.

De oorzaak van beide fenomenen is opvallend gelijk: in beide gevallen is een temperatuurinversie op geringe hoogte in het spel:

Het duurde 400 jaar, voordat Gerrit de Veer eindelijk werd geloofd. Hoelang moet Ernest Louwes nog wachten?