Crimescope
|
De
Xenon gasontladingsbuis vormt het hart van de crimescope. Het licht
hiervan bevat een hoog gehalte UV-licht, dat zorgt voor fluorescentie
in bepaalde producten van biologische herkomst.
|
Proces Den Bosch 2003/2004 |
uitspraak 9 februari 2004
|
| 2.1.7.2 |
de in de lichtrode substantie
aangetroffen sporen geven bij beschouwing
met de crimescope geen indicatie voor de aanwezigheid van
lichaamsvloeistoffen zoals sperma, speeksel of zweet, hetgeen enige
steun
geeft aan de veronderstelling dat het aldaar aangetroffen celmateriaal
afkomstig is van huidcellen; |
| 2.1.7.4 |
de afwezigheid van vreemd
celmateriaal in controlemonsters (ter zitting
van 26 januari 2004 heeft ing. Eikelenboom toegelicht dat deze
controlemonsters net buiten de lichtrode vlekken zijn genomen) geeft
steun aan de veronderstelling dat het mannelijk DNA gelijktijdig met de
lichtrode substantie is overgedragen, aangezien anders verwacht kon
worden dat dit mannelijk DNA ook net buiten de lichtrode substantie
aangetroffen zou worden; |
| 2.1.7.5 |
het op zoveel verschillende
plaatsen (rechterschouder, achterzijde
kraag, achterzijde revers, rechter voorpand) aantreffen van het
mannelijk
DNA verwacht men niet van een zakelijk contact als praten en het geven
van een hand; |
Zoals
het arrest aangeeft, was
de relatie tussen DNA-sporen en de lichtroze vlekken sterk bepalend.
Later -tijdens de revisiepoging-, zou de AG Mr.
Machielse daarover opmerken:
Dat
de lichtrode vlekken
misdrijfgerelateerd zijn is immers wel uiterst waarschijnlijk. Als dan
in die lichtrode vlekken DNA materiaal van veroordeelde wordt
aangetroffen en elders niet of in beduidend mindere mate vormt dit een
zwaarwegende aanwijzing tegen veroordeelde, ook als het DNA materiaal
te herleiden zou zijn tot speeksel of transpiratie. (Conclusie
inzake
de Deventer-moordzaak 20 maart 2007)
Kijken we vervolgens naar het plaatje hiernaast, dan zien wij direct,
dat er van deze opmerking (en andere geciteerde artikelen) niets deugt;
er zijn -afhankelijk van de
manier van waarderen- 14 (subsidiair 9) DNA-sporen in het spel, en
daarvan zijn slechts
4
(subsidiair 3) DNA-sporen in de roze vlekken gevonden.
Waar komt die opmerking dan vandaan? Het heeft er alle schijn van, dat
de vele door de crimescope gedetecteerde vlekken gewoon niet meetellen
in deze redenering.
Het komt er als het ware op neer, dat er enige betekenis wordt gehecht
aan het ontbreken van een crimescope-signaal in de roze vlekken - zie
ook het gestelde in 2.1.7.2.
Zie verderop: het ontbrekende crimescope-signaal
|
|
|
|
Alle
aangetroffen sporen, met DNA van Louwes. Lichtblauw zijn de sporen, die
met de
crimescope werden gedetecteerd. Rode sporen zijn bloedvlekjes. De
oranje-gele sporen bevonden zich in de lichtroze vlekken. De omvang van
de aanduidingen geeft de significantie van de gevonden Y-chromosomale
profielen weer. Lege cirkels geven aan waar het DNA-profiel van Louwes
ontbrak. Donkerblauw zijn controlemonsters. Eén daarvan bleek toch twee
DNA-kenmerken van Louwes te bevatten, tegen de hypothese in. Details hier.
|
Ing. Eikelenboom bij Pauw en Witteman
Op
20
november 2013 verscheen
ing. Eikelenboom in het bekende praatprogramma,
om uitleg te geven over alweer een
triomf met zijn
'originele' aanpak van DNA-onderzoek. Daarbij haalde hij het gebruik
van de
crimescope aan.
Om het belang van het gebruik
van dit middel kracht bij te zetten,
haalde E. een document aan uit de Deventer Moordzaak, een document,
waarin hij twee sporen aanwees, die het DNA van Louwes zouden bevatten:
|
Nu, dat plaatje verdient een nadere analyse. Op de foto is de blouse te
zien in een blauwige gloed. Die gloed kan veroorzaakt zijn door een
blauw filter op de crimescope, maar ook kan de blauwe gloed veroorzaakt
zijn doordat UV-licht is gebruikt, die witmakers in de blouse tot
fluoresceren hebben aangezet. In ieder geval zien wij daarnaast een
aantal vlekken, waarvan de randen juist geelachtig licht uitstralen.
Dat vindt zijn oorzaak in zogenaamde fosforescentie, een verschijnsel,
verwant aan fluorescentie, maar kenmerkend optredend bij
een langere golflengte. In het centrum van de gele vlekken is het licht
weer uitgedoofd, de verklaring hiervoor ligt in de aanwezigheid van
ijzer, zie de uitleg in de paragraaf hieronder. Waar het nu even meer
om gaat, is de kwaliteit van hetgeen E. hier naar
voren brengt, met veel aplomb nog wel. Hiervoor is weer een plaatje
nodig. |
|
Links
de blouse op de plaats delict, 25 september 1999. Midden de door E.
getoonde crimescope-foto, 2003. Rechts een afbeelding uit NFI-rapport
ten tijde van het oriënterend onderzoek (2006).
|
Duidelijk is nu zichtbaar, dat de
twee door E. aangewezen sporen tijdens het laatste uitgevoerde
NFI-onderzoek (2006), dus op de rechter afbeelding, nog steeds niet
waren of werden bemonsterd (er zitten geen stickers bij). Het linker
vlekje gaat half schuil onder het opgeplakte cijfer 8 (een goede
demonstratie van het geringe belang dat het NFI aan dit spoor hechtte)
en het rechter vlekje zit recht onder de langwerpige bloedvlek. En dat
ze niet werden bemonsterd, is ook geheel niet verwonderlijk. De linker
foto, onmiddellijk genomen na de vondst van het slachtoffer laat met
aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid zien, dat de vlekjes ook
helemaal niet tijdens het delict werden achtergelaten, maar later,
tijdens de onderzoekshandelingen van de technische recherche of de
patholoog-anatoom. Zie ook de wat meer naar links gelegen wat grotere
vlek met overigens dezelfde karakteristieken, waarvan dat duidelijker
zichtbaar is.
Kortom, E. fantaseerde er bij Pauw en Witteman maar wat op los met zijn
inbreng in de Deventer Moordzaak. Dat was in 2013. In 2003 was dat al
niet beter.
Het ontbrekende crimescope-signaal
DNA is geweldig stabiel. Het is
gelukt, om uit biologisch materiaal van
(tien-)duizenden jaar oud DNA te isoleren en af te lezen (o.a.
van Neanderthalers). Daar komt bij, dat dit DNA tijdens de analyse weer
tot een analyseerbare hoeveelheid wordt opgeschroefd door een
exponentiële vermeerdering via
PCR.
Ook DNA-
fragmenten
laten zich via deze techniek vermeerderen en kunnen dan geanalyseerd
worden, alsof ze afkomstig zijn uit het oorspronkelijke DNA.
Dit alles geldt niet voor de klassieke biologische sporen. Van
bloedsporen blijft altijd nog een zichtbaar residu van
ijzer(III)-verbindingen achter, van zoiets als speeksel ontbreekt na
verloop van tijd ieder spoor.
De wijze van vergaan is niet moeilijk te raden: o.i.v. atmosferische
zuurstof worden organische producten geoxideerd tot water en
kooldioxide. Enige 'assistentie' door bacteriologische werking ligt
voor de hand.
In het onderhavige geval waren de omstandigheden er ook wel naar; de
blouse met sporen werd in een kartonnen doos bewaard op een zolder
boven een politie-garage. Daar kon het van tijd tot tijd behoorlijk
warm zijn, afgaande op de hoge temperaturen, die met name in de zomer
van 2003 'langskwamen':
 |
Terwijl
de blouse bewaard werd op zolder, kon het zomers heel warm worden;
vooral de zomer van 2003 kende tropische perioden van rond de 35 oC.
Bacteriële afbraak kent een optimum van 37 oC.
|
Toch bleef er op allerlei plekken op
de blouse waarschijnlijk speeksel
behouden; de crimescope actieve sporen. Dit ondanks dat speeksel op
zich onder de crimescope moeilijk te detecteren blijkt:
Dat het hier speeksel betreft wordt
aannemelijk gemaakt door het
bezoek, dat Louwes 's ochtends aan het slachtoffer bracht, waarbij
beiden zich over hetzelfde document bogen. Het '
ochtendbezoek'
is wel eens in twijfel getrokken, maar staat toch echt goed vast. De
depositie, zoals hierboven te zien was, komt goed overeen met het
toen
gevoerde gesprek.
Maar waarom zag men niets van het speeksel in de roze vlekken? Het
antwoord is van ontnuchterende eenvoud: het was weggeraakt!
Zoals bleek tijdens het oriënterend onderzoek, en wat men allang had
kunnen raden, bevatten de roze vlekken het element ijzer, en wel in de
vorm van ijzer(III)-ionen. En deze ijzer ionen zijn nu heel goed in
staat de oxidatie van organische stoffen te
versnellen; juist het type dat
gemakkelijk fluoresceert is ook nog eens gemakkelijk te oxideren.
Nader onderzoek levert de volgende feiten op:
- fluorescentie (en fosforescentie) in speeksel baseert zich op de
spectrometrische verschijnselen van tryptofaan
- tryptofaan is ontzettend gevoelig voor de aanwezigheid van
ijzer-ionen
- tryptofaan is ontzettend gevoelig voor oxidatie
- oxidatiereacties worden in sterke mate gekatalyseerd door
ijzer-ionen
Kortom: ijzer-ionen dwarsbomen na verloop van tijd de
fluorescentie.
Hier treft u de volledige studie hieromtrent:
rapport
onderdrukking fotoluminescentie
Hieronder een samenvattend overzicht:
